شرکت آوا پزشک در زیر مجموعه هیات امنای صرفه جویی ارزی در آشتیان که سالهاست تولید کننده اصلی سرسوزن تزریقی در ایران است. حالا می‌خواهد وارد عرصه تولید آنژیوکت هم بشود.
در سلسله گزارش‌های بررسی فعالیت‌های هیات امنای صرفه جویی ارزی در زیر مجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قسمت‌های قبل به موضوع‌های مختلفی از جمله سابقه فعالیت این مجموعه از سال 78 به همت مرحوم عباس شیبانی پرداختیم. فعالیت‌هایی که با هدف بی‌نیازی کشور از اعزام بیمار به خارج و صرفه‌جویی در هزینه‌های درمانی بیمارستانها انجام شد.
هیات امنای صرفه جویی ارزی در 24 سال گذشته کارنامه درخشانی در حمایت از انواع پیوند عضو، کاشت حلزون شنوایی و تامین اقلام مورد نیاز بیمارستانها دارد. اما در این بین فعالیت‌های اقتصادی این مجموعه از سوی برخی مسئولان از جمله سعید نمکی، وزیر سابق بهداشت با چالش‌هایی رو به رو شد. مسائلی که به دستور وی برای انحلال تعدادی از شرکتهای هلدینگ آوا در هیات امنای ارزی منجر شد.
اما از بین این شرکتها «آوا پزشک» به عنوان مهمترین تولید کننده سرسوزن، سرنگ و برخی اقلام تزریقی، منحل نشد. بلکه به گفته مهدی یوسفی، رئیس سابق هیات امنای صرفه جویی ارزی، قرار شد سهام آن وارد بورس شود.
اکنون با گذشت سه سال از اعلام این خبر آوا پزشک همچنان به شکل سابق به فعالیت خود ادامه می‌دهد و البته منتقدانی نیز در بازار سرنگ و سرسوزن دارد. برای اینکه بدانیم این شرکت در چه وضعیتی است و چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهد. به سراغ احد نورمحمدی، مدیرعامل آواپزشک رفتیم تا آخرین وضعیت این شرکت را از خود او جویا شویم.
مدیرعامل آوا پزشک در این گفت‌وگو به پرسش‌های ساعت سلامت پاسخ داد و از فعالیت این شرکت در تولید انواع سرنگ و برنامه تولید آنژیوکت گفت. قسمت اول این گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم:
ساعت سلامت: شرکت آوا پزشک هم اکنون چه فعالیت‌هایی دارد و چه کالاهایی را تولید می کند؟
نور محمدی: آوا پزشک یک شرکت تخصصی در حوزه تولید اقلام یکبار مصرف پزشکی با تخصص تولید تجهیزات آزمایشگاهی و یکبار مصرفی پزشکی و تزریقی است. یکی از حوزه های اصلی تولید این شرکت انواع سرسوزن‌های تزریقی است. در بازار بیشتر به تولید انواع سرسوزن سرنگ‌ها معروف است ولی غیر از آن عمده نیاز کشور به سرسوزن‌های دندانپزشکی را نیز تولید می کند.
در مورد سرسوزن‌های خونگیری که در لوله های خلاء خونگیری استفاده می شود. تنها تولید کننده این نوع سرسوزن ها در کشور است. در مورد سایر سرسوزن‌ها مثل سرسوزن‌های آنژیوگرافی، مزوتراپی و شست و شوی چشم آوا پزشک تولید کننده انحصاری در ایران است و هیچ تولید کننده دیگری در کشور توان تولید این اقلام را ندارد.
تولید شرکت آوا پزشک به صورت صفر تا صد است. یعنی خط تولید از تسمه استیل شروع می شود و به تیوپ فلزی و کانولا که روی سرسوزن مونتاژ می شود، می‌رسد. همچنین تزریق قطعات پلاستیکی مورد نیاز سرسوزن‌ها و سرنگ ها در این شرکت انجام می شود.
هیچ شرکتی در حوزه تولید اقلام یکبار مصرف تزریقی در خاورمیانه توانایی شرکت آوا پزشک را ندارد. سابقه شرکت آوا پزشک به سال 1375 بر می گردد که به همت مرحوم دکتر عباس شیبانی خریداری، تاسیس و در شهر آشتیان مستقر شد.
تا سال 1391 بیشتر تمرکز این شرکت در تولید سرسوزن بود. از سال 1391 برای تولید سایر سرسوزن‌ها و سرنگ نیز در شرکت آوا پزشک اقدام شد. علت ورود شرکت آوا پزشک در تولید سرنگ این بود که در آن سال حدود 50 درصد نیاز کشوربه سرنگ از خارج وارد می شد.
ساعت سلامت: چه نوع سرنگ‌هایی تولید می شود؟
نورمحمدی: به طور کلی دو نوع سرنگ وجود دارد. یکی سرنگ های Luer lock یا سرپیچی است و یک نوع سرنگ های فشاری یا Luer slip است. در آن زمان هیچ شرکتی در ایران توان تولید سرنگ های Luer lock را نداشت. به همین علت حدود 50 درصد نیاز کشور به سرنگ واردات می‌شد.
در سال 91 تولید و فروش شرکت آوا پزشک با تولید سرنگ‌های Luer lock شروع می شود. به تدریج سبد تولید انواع سرنگ در این شرکت کامل می‌شود و انواع سرنگ های سرپیچی و فشاری، سرنگ های گارد دار و سرنگ‌های دو سرسوزن انسولین در سبد تولیدی این شرکت اضافه می‌شود. به علت کیفیت مناسب محصولات، این شرکت بعد از چهار سال به یکی از برندهای اصلی تولید سرنگ در کشور تبدیل می‌شود.
اکنون سرنگ های 3، 5، 10، 20، سرنگ‌های Luer lock و سرنگ‌های نیدل بغل و سرنگ انسولین در شرکت آوا پزشک تولید می‌شود. علاوه بر آن در همین بازه زمانی چهارساله سایر محصولات تزریقی مثل سرسوزن‌های دندانپزشکی، سرسوزن قلم انسولین، نیدل خونگیری، سوزن لنست، لوله‌های خونگری تحت خلاء و بدون خلاء و سرنگ‌های واکسیناسیون در سبد تولیدات آوا پزشک افزوده شده است.
ساعت سلامت: پس تولید سرنگ در آوا پزشک قبل از پاندمی کرونا شروع شد و ربطی به افزایش نیاز در این دوران ندارد؟
نورمحمدی: بله، همین طور است. سال 91، حدود 10 میلیون سرنگ، سال 92 حدود 16 میلیون، سال 93 حدود 65 میلیون، سال 94 حدود 140 میلیون، سال 95 حدود 177 میلیون و سال 96 حدود 170 میلیون سرنگ فروخته شد. درسال 97 حدود 165 میلیون سرنگ، سال 98 حدود 149 میلیون و سال 99 حدود 128 میلیون سرنگ تولید شد.
در سال 1400 میزان تولید سرنگ در شرکت آوا پزشک دوباره افزایش یافت و به 191 میلیون سرنگ رسید. در 9 ماه سال 1401 نیز 132 میلیون عدد سرنگ تولید و فروخته شده و تا پایان سال به تولید 210 میلیون سرنگ می‌رسیم. در واقع اکنون حدود 25 درصد نیاز کشور به سرنگ در شرکت آوا پزشک تولید می‌شود.
ساعت سلامت: منظور شما این است که علت ورود شرکت آوا پزشک به تولید سرنگ، کاهش واردات بوده است؟
نورمحمدی: بله، دقیقا. با ورود شرکت آوا پزشک به عرصه تولید سرنگ بود که واردات سرنگ ممنوع شد.
ساعت سلامت: اما برخی سرنگ سازان معتقدند با تولید سرنگ در آوا پزشک، به سایر سرنگ سازان بخش خصوصی آسیب وارد شد و برخی از آنها تعطیل شدند.
نورمحمدی: نه این طور نیست. تعطیلی برخی سرنگ سازان مربوط به قبل از سال 91 است. شرکت سرنگ ساز دیگری بعد از تولید سرنگ در آوا پزشک در 8 سال گذشته تعطیل نشده است. ضمن اینکه به جز آوا پزشک و دو شرکت سرنگ ساز دیگر بقیه سرنگ سازان در جمع رقبای اصلی تولید کننده این کالا نیستند. دو شرکت سرنگ ساز نیز فقط در حوزه تولید سرنگ انسولین کار می کنند.
ساعت سلامت: سندیکای تولیدکنندگان سرنگ معتقد است. ظرفیت تولید سرنگ در کشور حدود 3 میلیارد عدد در سال است. اما با ورود آواپزشک در عرصه تولید این کالا، سهم بازار از شرکتهای خصوصی گرفته شد و به نوعی این شرکت با بخش خصوصی کشور وارد رقابت شد.
نورمحمدی: تنها شرکتی که بر اساس قیمت سندیکا سرنگ می فروشد، آوا پزشک است. بقیه شرکتها پایین‌تر می فروشند.
ساعت سلامت: منظورتان این است که ارزانتر می‌فروشند؟
نورمحمدی: بله. ارزانتر می‌فروشند. قیمت بالاتر آوا پزشک به علت کیفیت بالاتر آن است. علت اینکه یک بیمارستان یا یک مرکز درمانی اولین انتخابش برای خرید سرنگ، محصولات آواپزشک است، کیفیت محصول است. می توانید نمونه های سرنگ‌ها را ببینید و فقط شفافیت سرنگ ها را با هم مقایسه کنید.
اکنون سرنگ وارداتی نداریم و در بین سرنگ های موجود در کشور بهترین کیفیت مربوط به سرنگ‌های آوا پزشک است. بهترین کیفیت باعث می‌شود بقیه تولید کنندگان هم کیفیت محصولاتشان را بالاتر ببرند.
ساعت سلامت: این اتفاق افتاده است؟
نورمحمدی: بله. تعدای از شرکتهای تولید سرنگ در ایران قالب هایشان را به روز کردند. ارتقای کیفیت باعث رقابت سازنده بین تولید کنندگان شده است.
ساعت سلامت: انتقادی که مطرح است این است که شرکت آوا پزشک به هر حال در مجموعه وزارت بهداشت است و طبق قانون، شرکتهای دولتی نباید با بخش خصوصی رقابت کنند و دولت باید به تقویت بخش خصوصی و تولیدکنندگان کمک کند.
نورمحمدی: این حرف درستی است. سال 91 که آوا پزشک تولید سرنگ را شروع کرد. هیچ سرنگ سازی در ایران سرنگ Luer lock تولید نمی‌کرد. اگر آوا پزشک وارد این عرصه نمی شد. کماکان واردات داشتیم. در مورد کیفیت هم بهتر است از کارشناسان و قدیمی های بازار بپرسید که چقدر کیفیت سرنگ در ایران تفاوت کرده و ارتقا یافته است.
شرکت آواپزشک شرکت دولتی نیست و بر اساس قانون تجارت فعالیت می کند. فعالیت این شرکت از قدیم و قبل از تولید سرنگ‌های سرپیجی وجود داشته است. توسعه جدید به معنای اینکه سرمایه گذاری جدیدی در این شرکت بشود هم نبوده است. با همان ظرفیت اولیه‌ای که شروع به کار کرده، ادامه داده است.
ساعت سلامت: ولی سرمایه گذاری جدید و کمک دولتی داشته است.
نورمحمدی: اگر سرمایه گذاری جدیدی هم بوده برای محصولی بوده که در کشور تولید کننده نداشته است. اینکه می گویند شرکت های دولتی نباید رقیب بخش خصوصی بشوند حرف درستی است. اگر بشود و امکان این باشد که سهام این شرکت وارد بورس بشود. حتما این کار انجام می شود. اما در مجموع در خط تولید سرنگ و سرسوزن دولت، هیچ کمکی به آواپزشک نکرده است.
ساعت سلامت: اما در گذشته وزارت بهداشت برای توسعه آوا پزشک به این شرکت کمک کرده است. کمکی قابل توجه که بالغ بر صد میلیارد تومان بوده است؟
نورمحمدی: بله. حدود 116 میلیارد تومان در سال 96 بوده است که برای تولید لوله خونگیری و آنژیوکت هزینه شده است. هیچ ربطی به تولید سرنگ ندارد. در مورد لوله خونگیری بعد از سرمایه گذاری آواپزشک سه شرکت دیگر هم وارد تولید این کالا در بازار داخلی شده‌اند. آنژیوکت هم که هنوز تولید کننده‌ای در کشور ندارد. ضمن اینکه پولی که وزارت بهداشت داده کمک نیست بلکه باید با سود آن به وزارت بهداشت پس داده شود.
ساعت سلامت: تولید آنژیوکت در آواپزشک کی به سرانجام می‌رسد و محصول آن چه زمان وارد بازار می‌شود؟
نورمحمدی: در مورد خط تولید آنژیوکت در یکسال گذشته تلاش زیادی شد که این خط دوباره راه اندازی شود. اکنون مجوز تولید آنژیوکت در آوا پزشک، مهر ماه امسال (1401) از طرف اداره کل تجهیزات پزشکی صادر شده و تولید دو سری از این محصول در دستور کار است. اگر بررسی‌های لازم انجام و بازخورد مثبت باشد. خط تولید آن افتتاح می‌شود.
ساعت سلامت: امسال وارد بازار می‌شود؟
نورمحمدی: سعی می کنیم امسال انجام شود. بالاخره آنژیوکت محصول حساسی است. در رگ بیمار باقی می ماند. باید از عملکرد آن اطمینان پیدا کنیم و بعد وارد بازار شویم. اینکه دو سری 150 هزار تایی به صورت آزمایشی تولید می‌شود برای این است که کنترل‌های لازم و دقیق با هماهنگی اداره کل تجهیزات پزشکی در 5 یا 6 مرکز درمانی انجام شود. بازخورد آن را بگیریم و بعد بتوانیم وارد بازار شویم. تست‌های اولیه نشان می‌دهد، محصول تولید شده کیفیت خوبی دارد و با نمونه‌های خارجی برابری می‌کند.
ادامه دارد…
اخبار مرتبط
سرنوشت نامعلوم تولید آنژیوکت در آواپزشک
توضیحات هیات امنای صرفه جویی ارزی در خصوص شائبه تولید آنژیوکت
تولید آنژیوکت نسل قدیم برای نسل جدید/ وعده آوا پزشک به زمستان رفت
ضربه آوا پزشک به تولیدکنندگان سرنگ در ایران
عاقبت رقابت آوا پزشک با بخش خصوصی/۳ میلیارد سرنگ در انبارها خاک می‌خورد
سرنوشت انحلال هلدینگ آوا پزشک به کجا رسید
جوابیه هیات امنای ارزی به گزارش ساعت سلامت
