متخصص علوم آزمایشگاهی گفت: کمبود کیت های آزمایشگاهی به مشکل مهمی در نظام سلامت ایران تبدیل شده است. بخش عمده آزمایشگاه های کشور مجبور به خرید کیت های قاچاق شده اند. کیت هایی که با قیمت گزاف، بدون نظارت و در شرایط نامناسب نگهداری به دست آزمایشگاهها می رسد و می تواند در نتیجه آزمایشها موثر باشد.
به گزارش ساعت سلامت، به نقل از مهر میر مجید مصلایی افزود: در آزمایشگاهها انواع کیت‌ها و روش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد برای مثال روش‌های الایزا و کمی لومینسانس، الکتروکمی لومینسانس و الفا، برخی از این اسامی هستند، در واقع از کیت‌های روش‌های فوق برای پوشش تست و … استفاده می شود.
وی ادامه داد: همچنین روش‌های ایمنواسی که عمدتاً تست‌های هورمونی و عفونی مانندHIV ، هپاتیت و ECL که با آنها تست‌های متعدد و متنوعی را انجام می‌دهیم. من خودم در آزمایشگاهی که هستم از الایزا و هم از روش ecl استفاده می‌شود. اما به دلیل دقت، سرعت و صحت کیت‌های کمی لومینسانس و الکتروکمی لومینسانی تلاش می‌کنیم تا حد امکان از این کیت‌ها استفاده کنیم.
دکتر مصلایی درباره روش تامین کیت های آزمایشگاهی گفت: نه تنها ما بلکه همه آزمایشگاهها برای تأمین کیت‌های مورد نیاز خود با مشکل رو به رو هستند. اگر نگوییم ۱۰۰ درصد بیش از ۹۷ درصد آزمایشگاهها کیت‌های مورد نیاز خود را از طریق تأمین کننده و توزیع کننده ها تهیه می‌کنند. به این معنی که خودشان از خارج وارد نمی‌کنند.
وی افزود: در مورد سیستم‌های بسته باید از نمایندگی‌های مستقر در کشور خرید کرد اما در مورد سیستم‌های باز نمایندگی‌های مختلفی هم در روش الایزا و سایر روش‌های موجود است، که می‌توان از آنها کیت‌های مختلف بیوشیمی، سرولوژی، هورمونی، ژنتیک و… خرید کرد.
مشکل کیت های آزمایشگاهی از 3 سال پیش شروع شد
وی ادامه داد: این مشکلات از حدود ۳ سال پیش تاکنون در تأمین کیت‌های آزمایشگاهی در مورد سیستم‌های بسته پیش آمد و شرکت‌های تأمین کننده نتوانستند به انداه نیاز کیت تولید کنند. اکثر آزمایشگاهها برای تأمین نیاز خود با مشکلات فراوانی رو به رو شدند که البته این موضوع کمبود، به کیت‌های معمول دیگر نیز بسط داده شد.
مصلایی گفت: باید در نظر داشت که مشکل تنها به تأمین کیت برنمی گردد، بسیاری از دستگاه‌های سیستم‌های بسته، علاوه بر کیت نیاز به محلول‌ها و اقلام مصرفی دیگری هم دارند که مخصوص خود آن دستگاه می‌باشد و در بسیاری موارد کیت موجود است اما محلول آن وجود ندارد زیرا مسیر واردات آنها با یکدیگر فرق می‌کند. بنابراین تأمین آنها باید به صورت همزمان انجام شود.
ابهام درشرایط نگهداری کیت های قاچاق
وی گفت: همین موضوع موجب شده تا آزمایشگاهها برای تأمین نیاز خود به سراغ خرید اجناس قاچاق بروند. من به صراحت اعلام می‌کنم درصد زیادی از آزمایشگاهها حتی اگر اعلام نکنند از کیت‌های قاچاق استفاده می‌کنند. آزمایشگاهها و به خصوص آزمایشگاههای بزرگ کشور که تست‌های تخصصی و فوق تخصصی انجام می‌دهند ناچارند کیت قاچاق بخرند.
مصلایی گفت: مسئولان بر مبنای آئین نامه می‌توانند مستقیم با مسئولان آزمایشگاه برخورد کنند. اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که علی رغم خرید کیت با قیمت بالاتر از قاچاقچی نمی‌توانند حتی یک ریال تعرفه دریافتی خود را افزایش دهند. این موضوع اگر برای مدت کوتاه و تأمین نیاز بیماران باشد مشکلی ندارد اما ما آزمایشگاهی‌ها ۳ سال است که با مشکل تأمین کیت رو به رو هستیم.
وی گفت: در مورد شرایط نگهداری کیت‌های قاچاق و کیفیت آنها تردید وجود دارد. به عنوان مثال وقتی کیتی را با چندین برابر قیمت خرداری می‌کنیم و منتظریم از مرز وارد شود اما نمی‌دانیم شرایط نگهداری آن چگونه بوده است. زمانی که آزمایشگاهها با کمبود کیت رو به رو هستند و نمی‌توانند کیت‌های مورد نیاز خود از بازار معمول تهیه کنند مجبور به خرید قاچاق می‌شوند.
قیمت های چندبرابری و کیت هایی با نتایج مختلف
متخصص علوم آزمایشگاهی گفت: بحث نیاز است که موجب می‌شود تا با قیمت‌های گزاف از قاچاقچیان با کالا خرید که البته علاوه بر قیمت بسیار بالاتر تا چندین برابر قیمت اصلی کالا، هر بار مجبور می‌شویم تا برندهای مختلف خریداری کنیم که همین موضوع موجب می‌شود در نتیجه تست‌ها و روند کنترل کیفی آنها با مشکل رو به رو شویم.
وی درباره عملکرد وزارت بهداشت و اداره تجهیزات پزشکی گفت: مشکل اصلی در بحث تأمین کیت و معضلات مربوط به کمبود کیت در کشور به این موضوع مربوط می‌شود که مسئولان در این حوزه چه در وزارت بهداشت و چه در بخش‌های دیگر هیچ آمار درست و دقیقی از میزان نیاز کشور به کیت‌های معمول مورد استفاده ندارند و اگر هم فردی عددی اعلام می‌کند با اطمینان می گویم که این عدد درست نیست و صرف اعلام عدد بی پایه کافی نیست.
وی ادامه داد: به عنوان مثال می‌توان با در نظر گرفتن تعداد حدودی انجام تست‌هایی مانند تست قند خون که آزمایش متداولی است به میزان حدودی کیت‌های مورد نیاز دست پیدا کرد. اما متأسفانه چنین آمار نسبتاً دقیقی در کشور ما وجود ندارد و هیچ مرجعی نیست که بتواند چنین آماری را حتی حدودی منتشر کرده و در اختیار مسئولان دیگر قرار دهد.
مصلایی گفت: اگر این سازمان‌ها می‌خواهند اقدام مؤثری برای تأمین کیت آزمایشگاه های طبی انجام دهند باید بتوانند ابتدا میزان نیاز کشور را مشخص کنند و سپس برای تأمین وارد عمل شوند تا دوباره شاهد مشکلات مربوط به کمبود کیت و معضلات این چنینی در این حوزه نباشیم.
