با گذشت بیش از یک دهه از اعلام وزارت بهداشت مبنی بر ایجاد پرونده الکترونیک سلامت برای مردم و گزارش های دوره ای از آمارهای ثبت اطلاعات شهروندان در سامانه های وزارت بهداشت، همچنان پرونده الکترونیک شهرنشینان ناقص است و خدمات رسانی این سامانه‌ها در حد ابتدایی است.
به گزارش ساعت سلامت، سیدرضا مظهری رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت اعلام کرد: در نظام بهداشتی کشور، هر فرد باید دارای پرونده‌ای باشد که اطلاعات آن از موضوعات هویتی و محل زندگی افراد آغاز می‌شود و تا اطلاعات مرتبط با سلامت پایه فرد شامل قد، وزن، بیماری‌های غیرواگیر، فشارخون، رفتارهای تغذیه‌ای و تحرکی فرد، وضعیت واکسیناسیون، مصرف دخانیات، سلامت روان و… را شامل می‌شود.
وی افزود: هر چند از نظر عددی حدود 85 میلیون پرونده الکترونیک سلامت به نام شهروندان ایران ایجاد شده باشد اما، اطلاعات آنها به شکل ۱۰۰ درصدی تکمیل نیست.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت گفت: وضعیت پرونده الکترونیک در بخش روستایی به علت وجود 18 هزار خانه بهداشت بهتر از شهرهاست. هرچند که از نظر کمی، وضعیت روستاها بهتر از شهرهاست اما نمی‌توان گفت از نظر کیفی تمام خدمات مورد نیاز به افراد ارائه شده است و البته در شهرها ثبت اطلاعات شهروندان در پرونده الکترونیک سلامت نواقص بیشتری دارد.
ضعف نظام سلامت ایران در پایش بیماری‌های غیرواگیر
مظهری افزود: نظام سلامت ایران بر پایه نظام PHC یا خدما اولیه سلامت تعریف شده و تمرکز خدمات این بخش بر خدمات مراقبت مادران باردار، پایش رشد کودک، واکسیناسیون و پایش برخی بیماری‌های واگیردار (مانند سل، مالاریا و…) بوده است، می‌توان گفت در این بخش قوی‌تر و در بحث پایش بیماری‌های غیرواگیر ضعیف‌تر هستیم.
وی به ایسنا گفت: سلامت هر بخش به دانشگاه یا دانشگاه‌های علوم پزشکی همان منطقه سپرده می‌شود.هر دانشگاه یک شبکه بهداشت متناظر دارد و تقسیم‌بندی‌ها به همین ترتیب ریزتر و ریزتر می‌شود تا جایی که هر محله باید یک شناسنامه سلامت اختصاصی داشته باشد.
رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت افزود: پرونده سلامت الکترونیک شهروندی یک خروجی از یک فرایند بلند مدت است. در واقع ۴ دسته فرایند برای مبادی ورودی پرونده الکترونیک سلامت باید دنبال شود تا این پرونده به معنای واقعی خود نزدیک شود که یکی از این مبادی بخش مراقبت‌های بهداشتی اولیه (PHC) است.
وی افزود: در این سیستم کادر درمان از بهورز، مراقب سلامت، پزشک عمومی، پزشک متخصص و… یک تیم هستند که به صورت لایه‌بندی شده به مردم خدمت می‌دهند. بهداشت مدارس، صنوف و اماکن و … هم با آنها است. اما تنها نباید بیماری‌محور پیش برویم بلکه باید تمام موضوعات مرتبط با شهروندان را هم در نظر داشته باشیم.
رئیس مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، گفت: در واقع لازم نیست حتما فرد بیمار باشد تا این اطلاعات برایش ثبت شود بلکه با ثبت اطلاعات ذکر شده می‌توان فرد را پیگیری کرد تا در صورتی که عوامل خطری برای او وجود داشت، بتوان از بروز بیماری ثانویه جلوگیری کرد. ما می‌خواهیم از فرد مراقبت کنیم تا اصلا بیمار نشود.
نظام ارجاع همچنان ناتمام
اظهارات این مقام مسئول در وزارت بهداشت در حالی است که مردم به خصوص در شهرها هنوز خدمات چندانی از پرونده الکترونیک سلامت، نظام ارجاع و پزشک خانواده را در زندگی خود نمی بینند و گر چه وزارت بهداشت اعلام کرده که 95 درصد هزینه درمانی افراد را در نظام ارجاع می پردازد اما هنوز این سیستم برای مردم به مرحله اجرا نرسیده است.
گر چه هنوز اطلاعات چندانی در پرونده الکترونیک شهرنشینان ثبت نشده و بیشتر در حد کد ملی، جنسیت و قد و وزن است اما در مجموع نگرانی های زیادی درباره نشت اطلاعات و امنیت اطلاعات مردم از سامانه های پرونده الکترونیک سلامت در بین مردم وجود دارد.
