مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی اعلام کرد: آلاینده ازن در سالهای اخیر روند افزایشی داشته و عامل اصلی آن تردد خودروهای فرسوده و غیراستاندارد است و اسقاط این خودروها و اجرای قانون هوای پاک برای کنترل آن الزامی است.
به گزارش ساعت سلامت، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی با عنوان «بررسی وضعیت آلایندگی ازن در آلودگی هوای کشور» اعلام کرد: در سالهای اخیر آلاینده ازن در روزهای گرم سال اهمیت بالایی پیدا کرده است.
بر اساس این گزارش، وضعیت این آلاینده در شهر تهران سال‌به‌سال وخیم‌تر می‌شود به‌نحوی‌که تعداد روزهای نامطلوب از لحاظ این آلاینده از یک روز در سال ۱۳۹۵ به ۴۷ روز در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. امسال نیز تا نیمه مرداد، شهر تهران ۱۷ روز کیفیت هوای نامطلوب داشته که عامل آن ازن بوده، البته نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته این رقم ۱۲ روز کاهش داشته است.
براساس این گزارش، عوامل متعددی در شکل‌گیری و شدت آلودگی ازن نقش دارند که برخی از آنها قابل کنترل و برخی دیگر غیرقابل کنترل هستند.
ازن یک آلاینده ثانویه است و بر اثر برهم‌کنش‌های شیمیایی سایر گازها در جو تولید می‌شود. مهمترین عامل تأثیرگذار در شدت آلاینده ازن، غلظت آلاینده‌های پیش‌ساز آن است.
دو عامل افزایش ازن
دو آلاینده ترکیبات آلی فرار و اکسیدهای نیتروژن مهمترین آلاینده‌های پیش‌ساز ازن هستند و معمولاً با کاهش VOCs و افزایش NOx غلظت ازن در جو کاهش می‌یابد.
بر اساس این گزارش نحوه انتشار آلاینده‌های پیش‌ساز از لحاظ توزیع مکانی و زمانی نیز در نحوه شکل‌گیری ازن اثرگذار است. اما علاوه‌بر وجود آلاینده‌های پیش‌ساز، تابش نور خورشید و گرمای هوا نیز برای شکل‌گیری ازن ضروری است و به همین دلیل است که این آلاینده در روزهای گرم سال و ساعات اوج گرما در طول شبانه‌روز بیشترین غلظت را دارد.
از‌آنجایی‌که منابع متحرک مهمترین عامل انتشار آلاینده‌های پیش‌ساز ازن هستند، مدیریت این منابع انتشار نقش مؤثری در کنترل آلاینده ازن در شهرها دارد. علاوه بر آن اجرای طرح کهاب در جایگاه‌های سوخت نیز از‌جمله راهکارهای مؤثر در کاهش ازن است.
براساس این گزارش و با توجه به منابع اصلی انتشار آنها راهکارهایی چون اسقاط وسایل نقلیه فرسوده، افزایش نظارت بر آلایندگی وسایل نقلیه از طریق معاینه فنی، بهبود سیستم‌های کنترل انتشار بخارات بنزین در وسایل نقلیه، اجرای طرح کهاب، بهبود بازدهی نیروگاه‌های صنایع و استفاده از تجهیزات فیلتراسیون گازهای خروجی آنها و بهبود بازدهی سیستم‌های احتراقی گرمایشی، پیشنهاد می‌شود.
روش های کاهش آلاینده ازن
همچنین به‌منظور اجرای راهکارهای فوق اقداماتی باید از‌سوی دستگاه‌های مجری پیاده‌سازی شوند، که شامل تشدید نظارت بر وسایل نقلیه فرسوده و معاینه فنی وسایل نقلیه در حال تردد و نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی از سوی وزارت کشور، ارتقا استاندارد آلایندگی وسایل نقلیه تولید داخلی و الزام صنایع به نصب تجهیزات فیلتراسیون از سوی وزارت صمت است.
نصب تجهیزات فیلتراسیون در خروجی نیروگاه‌ها و افزایش سهم منابع غیر‌فسیلی در تولید برق از سوی وزارت نیرو، اجرای کامل طرح کهاب، نصب تجهیزات فیلتراسیون در پالایشگاه‌ها و ایجاد بستر تأمین مالی برای نوسازی ناوگان فرسوده از طریق صرفه‌جویی سوخت از سوی وزارت نفت از دیگر اقدامات لازم برای کاهش آلاینده ازن است که از سوی مرکز پژوش های مجلس پیشنهاد شده اشت.
ارتقا دستورالعمل‌های مربوط به گرمایش و مصرف انرژی ساختمان‌ها و تشدید نظارت بر اجرای آنها از سوی وزارت راه و شهرسازی و بهبود نظارت بر رعایت استانداردهای آلایندگی توسط خودروسازان، صنایع و سایر منابع آلاینده، از سوی سازمان حفاظت محیط زیست است.
بر اساس این گزارش، اجرای این اقدامات که همگی در قوانین و مصوبات مربوط به حوزه آلودگی هوا آمده‌اند، صرفاً از طریق ایجاد یک ردیف بودجه متمرکز با اعتبار متناسب برای اجرای تکالیف دستگاه‌ها در قانون هوای پاک و همچنین مدیریت یکپارچه همه نهادهای اجرایی در راستای عمل به قانون است.
مرکز پژوش های مجلس تاکید کرد: پیشنهاد می‌شود اولاً در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ توسط هیئت دولت یا در قانون بودجه توسط مجلس ردیف بودجه کاهش آلودگی هوا با اعتبار متناسب درج شده و ثانیاً یک کارگروه در سطح معاون اول یا فردی با اقتدار مشابه به‌عنوان جایگزین وی برای پیگیری مستمر و هفتگی روند اجرای قانون هوای پاک در دولت شکل گرفته و از تشکیل کارگروه‌های موازی و غیر‌اجرایی جلوگیری شود.
منبع: خانه ملت
اخبار مرتبط:
قانون هوای پاک بدون بودجه بر زمین مانده است
آلودگی هوا موجب افزایش آمار خودکشی می‌شود
آلودگی هوا هر سال ۷ میلیارد دلار به کشور خسارت می زند
افزایش سالانه مرگ و کاهش ضریب هوشی کودکان به علت آلودگی هوا
افزایش ۵ برابری دی‌اکسید گوگرد در هوای تهران
آلودگی هوا هر سال جان ۲۰ هزار نفر را می‌گیرد/ تهران مرگ آورترین شهر ایران
