رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: از سال 96 که قانون هوای پاک تصویب شد اتفاق موثری برای کنترل آلودگی هوای کلانشهرها رخ نداده است. اغلب دستگاهها نیز به در انجام تکالیفشان کوتاهی کرده اند و تجهیزات آزمایشگاهی موجود در کشور برای آنالیز ذرات معلق چندان قابل اتکا نیست.
به گزارش ساعت سلامت، داریوش گل‌علیزاده افزود: براساس ماده ۲۴ آیین‌نامه فنی ماده ۲ قانون هوای پاک، سازمان محیط زیست مکلف شده بود گزارش سیاهه انتشار شهرهای اولویت‌دار از نظر آلودگی هوا را تهیه کند.
وی ادامه داد: بر این مبنا سازمان محیط زیست در سال ۹۸، قراردادی را با کنسرسیوم ۱۳ دانشگاه برتر منعقد کرد که طبق آن، قرار شد برای اینکه به نتایج قابل اعتمادی در سهم‌بندی انتشار آلاینده‌های جوی برسیم، داده‌هایی را مبنا قرار دهیم که همگی در یک بازه زمانی مشخص توسط دستگاه‌های گوناگون نظیر شهرداری‌ها، سازمان محیط زیست، پلیس و وزارت بهداشت درباره شاخص‌های آلودگی هوا در شهرهای مختلف کشور منتشر شده‌اند.
وی افزود: با توجه به ضرورت یکسان بودن تعیین بازه زمانی مبنای تهیه گزارش سیاهه انتشار، این جمع‌بندی حاصل شد که بهتر است داده‌های سال ۹۶ که در زمان شروع تهیه گزارش، توسط همه دستگاه‌های ذی‌ربط منتشر شده بود، مبنای انجام مطالعات قرار گیرد.
گل علیزاده گفت: این مطالعات در سال ۱۳۹۸ آغاز شد و در سال ۱۴۰۰ به پایان رسید و گزارش سیاهه انتشار مربوط به ۱۰ کلانشهر کشور نیز در سال ۱۴۰۰ به انتشار عمومی رسید.
وی افزود: این‌طور نیست که آخرین مطالعه مربوط به تهیه گزارش سیاهه انتشار شهرهای بزرگ ایران در سال ۹۶ انجام شده باشد، بلکه این مطالعات در بازه زمانی سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ انجام شده و در آن، داده‌های منتشرشده توسط دستگاه‌های گوناگون در مقطع زمانی یکسان یعنی سال ۱۳۹۶ مبنای انجام مطالعات قرار گرفته است.
گزارش سیاهه عملکرد دستگاهها در کنترل آلودگی هوا کامل نیست
گل‌علیزاده ادامه داد: گزارش سیاهه انتشار آلاینده ها به مطالعات تکمیلی منشاء یابی نیاز دارد. شاخص اصلی آلودگی هوا در کلانشهرهای کشورمان ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون است و در مطالعات سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ نیاز داشتیم که منشأهای گوناگون تولید این ذرات را در شهرهای مورد مطالعه، مشخص کنیم.
وی گفت: در آن گزارش، صرفا مطالعات تکمیلی منشاء یابی مربوط به سه شهر تهران، اصفهان و کرج انجام شد و قرار است در گزارش سیاهه انتشار بعدی که امیدواریم تهیه آن از سال ۱۴۰۳ آغاز شود، مطالعات تکمیلی منشأیابی هر ۱۰ شهر هدف، انجام شود.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: یکی از مهمترین مشکلات پیش رو در تهیه گزارش سیاهه انتشار و انجام مطالعات منشأیابی، این است که تجهیزات آزمایشگاهی موجود در کشور برای آنالیز ذرات معلق چندان قابل اتکا نیست.
وی گفت: حتی در مطالعات تکمیلی مربوط به گزارش قبلی برای برخی شهرهای کشور، نمونه‌ها برای آنالیز دقیق‌تر به خارج از کشور منتقل شد تا بتوانیم تصمیمات مورد نیاز برای کنترل آلودگی هوای کلانشهرها را براساس داده‌های صحیح اتخاذ کنیم؛ زیرا اگر داده‌های قابل اعتمادی در اختیار نباشد، ممکن است تصمیمات ناصحیحی گرفته شود که کشور را به خطر ببرد و هزینه و زمان را به هدر بدهد.
اغلب دستگاهها در کنترل آلودگی هوا کوتاهی کرده‌اند
وی تاکید کرد: از زمان تصویب قانون هوای پاک در سال ۹۶ تا امروز، اتفاقات موثری برای کنترل آلودگی هوای کلانشهرهای کشورمان رخ نداده است که بخواهد تاثیر بالایی روی تغییر اعداد و ارقام مربوط به سیاهه انتشار شهرهای مختلف بگذارد؛ به عبارت دیگر، اگر همین حالا مجددا مطالعات جدیدی درباره سیاهه انتشار ۱۰ شهر بزرگ کشور انجام دهیم، سهم‌بندی منابع ساکن و متحرک یا سهم میزان انتشار آلاینده‌های گازی و ذرات معلق، در هر شهر در نهایت بین ۵ تا ۱۰ درصد تغییر خواهد کرد.
گل علیزاده گفت: مشکل اصلی در حوزه آلودگی هوا، به‌روز نبودن گزارش سیاهه انتشار نیست، بلکه با انباشت تکالیف روی‌زمین‌مانده‌ای مواجه هستیم که نهادهای گوناگون باید براساس قانون هوای پاک و سایر مقررات مربوط به کنترل آلودگی هوا انجام می‌دادند، ولی در طول سال‌های اخیر اغلب دستگاهها در عمل به آنها کوتاهی کرده‌اند.
منبع: ایلنا
