انتخابات ریاست چمهوری 1403 به اوج خود نزدیک می شود. با وجود سه پزشک در میان نامزدهای این انتخابات، در میان سخنان مختلف نامزدهای انتخابات و هواداران آنها، مساله کرونا و مدیریت تامین واکسن کرونا در اوج دوران پاندمی به یک مساله مهم انتخاباتی تبدیل شده است.
به گزارش ساعت سلامت، علیرضا زاکانی، نامزد این انتخابات و متخصص پزشکی هسته‌ای در یک برنامه تلویزیونی در واکنش به اظهارات محمد جواد ظریف اعلام کرد: آقای ظریف ادعا کردند که ۱۲۰ میلیون دوز واکسن کرونا در دولت روحانی وارد شده است. او با نشان دادن نامه ظریف که بعدا آن را توئیت کرد، گفت: این نامه خود آقای ظریف به شهید رئیسی است. اعداد آن کاملا گویاست و حدودا یک پنجم آن ادعا واقعیت دارد.
محمد جواد ظریف در این نامه به تاریخ دوم شهریور 1400 به رئیسی رئیس جمهوری سیزدهم نوشته بود: تا زمان تنظیم این گزارش در مجموع بیش از 27 میلیون دوز واکسن کرونا شامل 5.5 میلیون دوز واکسن اهدایی ( به ارزش بیش از 26میلیون دلار) و 21.5 میلیون دوز واکسن خریداری شده تامین شده است. همچنین 20 میلیون دوز برای شهریور نهایی شده و 30 میلیون دوز واکسن برای مهر و آبان در شرف نهایی شدن است که تلاش می شود در مهر ماه دریافت شود.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری در مناظره دوشنبه چهارم تیر 1403 گفت: برخی در این دولت ( دولت روحانی) اجازه واردات واکسن کرونا را ندادند. او همچنین گفت: برخی از این افراد در دولت روحانی دوز اول فایزر را هم زده بودند.
اتهاماتی سنگین که در آخرین روزهای مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری چهاردهم که قرار است جمعه 8 تیر برگزار شود، علیه دولت روحانی ( دولت دوازدهم) مطرح شد. دولتی که برخی نامزدهای این انتخابات یکی از این کاندیداهای آن یعنی دکتر مسعود پزشکیان جراح قلب و وزیر بهداشت دولت دوم محمد خانمی را حامی آن دولت می دانند و معتقدند بسیاری از اطرافیان او، وزرا و نزدیکان حسن روحانی هستند.
اطلاعیه وزارت بهداشت
اهمیت این موضوع به قدری بود که سه روز پیش در تاریخ 6 تیر 1403 وزارت بهداشت دولت سیزدهم نیز در اطلاعیه‌ای رسمی درباره سابقه واردات واکسن کرونا در دولت های دوازهم و سیزدهم منتشر کرد.
روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این اطلاعیه نوشت: بر اساس مستندات موجود در مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت که قابل استعلام از جمعیت هلال احمر و گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز هست، بر خلاف ادعای جناب آقای دکتر ظریف مبنی بر واردات ۱۲۰ میلیون دوز واکسن در دولت جناب آقای روحانی، عدد واقعی ۲۸ میلیون و ۷۰۰ هزار دوز بود که تا پایان دولت دوازدهم ۱۸ میلیون دوز تزریق شده بود.
این اطلاعیه می افزاید: آمار واردات واکسن در هفته های اول دولت شهید رئیسی و با ورود مستقیم و موثر ایشان و ایجاد تسهیلات لازم و هماهنگی های صورت گرفته بین دستگاه های اجرایی و تامین اعتبار، تا اواسط شهریور ۱۴۰۰ ، تعداد واکسن های وارداتی به بیش از ۱۲۱ میلیون دوز رسید.
وزارت بهداشت تاکید کرد: همزمان با واردات و نیز حمایت کامل از چرخه تولید واکسن های داخلی، تدابیر لازم جهت تزریق گسترده با ایجاد هماهنگی های منسجم بین بخشی و فعال نمودن کلیه ظرفیت های مردمی در دولت سیزدهم صورت گرفت و بیش از ۱۵۵ میلیون دوز واکسن شامل واکسن های تولید داخل و وارداتی تزریق شد که این رخداد با ثبت تزریق بیش از 1.6 میلیون دوز در روز توانست رکورد جدیدی را در بین کشورهای منطقه ثبت کند.
این صحبتها در آخرین روزهای مبارزات انتخابات ریاست جمهوری باعث شد داغ دل مردم درباره دوران سیاه کرونا زنده شود. دورانی که با کمبود امکانات بهداشتی، درمانی، دارو و حتی ماسک و تاخیر در اعلام رسمی کرونا توسط وزارت بهداشت در اسفند 1398 شروع شد و تا روزهای فاجعه بار پیک پنجم این همه گیری، در شهریور 1400 ادامه یافت. روزهایی با مرگهای روزانه بیش از 700 بیمار که هیچ ایرانی فراموش نمی کند. روزهای تلخی که در دولت دوازدهم به ریاست حسن روحانی رخ داد وقتی که حسن نمکی وزیر بهداشت او بود.
وعده روحانی درباره واردات واکسن کرونا
روحانی در اردیبهشت 1400 در بحبوحه انتخابات ریاست جمهوری گفته بود: کرونا یک مسئله ملی است، هیچکس آن را دستمایه سیاسی برای مسائل حزبی، جناحی و خدای ناکرده انتخاباتی قرار ندهد. در همه استان‌ها به پیک نهایی رسیده‌ایم و روند بیماری در مسیر نزولی است. در این مقطع نیازمند وارد کردن واکسن هستیم، بهترین واکسن، اولین واکسن است. امیدواریم واکسن‌های داخلی، تابستان در اختیار مردم قرار گیرد. رعایت کامل و دقیق دستورالعمل‌های بهداشتی همچنان بهترین راه مقابله با کرونا است.
با وجود این اظهارات واردات انبوه واکسن کرونا تا پایان زمان مسئولیت روحانی محقق نشد. روزهایی که سعید نمکی وزیر بهداشت آن بود. وزیری که هرگز مسئولیت تاخیر در اعلام رسمی پاندمی ( با وجود اعلام مدیرکل سابق روابط عمومی وزارت بهداشت) و آماده نبودن امکانات برای پیشگیری و مقابله با آن ( ماسک و دارو) و تاخیر در تامین واکسن را نپذیرفت. وزیری که عید 1399 پایان کرونا را اعلام کرده بود. زمانی که بسیاری از کارشناسان از جمله دکتر حمید سوری نسبت به عادی انگاری کرونا هشدار می دادند.
نامه نمکی به قاضی زاده
حالا خود دکتر سعید نمکی در آستانه انتخابات دست به قلم شده و می خواهد درباره آن توضح دهد. او در نامه ای خطاب به دکتر امیر حسین قاضی زاده هاشمی با اشاره به رشادتهای کادر درمان در زمان پاندمی کرونا نوشت: در مناظره اخیر جناب عالی با شیوه‌ای آمیخته با دروغ و فریبکاری زحمات شبانه‌روزی مدافعین سلامت کشور را که پروانه‌وار در سخت‌ترین شرایط کشور تن بر آتش بلا زدند، بیمار شدند و جان باختند و بارها از طرف مقام معظم رهبری به عنوان مجاهدین در راه خدا مورد تفقد قرار گرفتند به واژه خیانت ملوث کردید.
او مدعی شد: خود و همراهانتان می‌دانید که هم زبانم گویاتر و هم قلمم روانتر از شماست ولی شما که ارزش همکلامی و نگارش سطور ندارید آنچه می‌نویسم برای آگاهی مردم شریف است تا بدانند آنکه در منظر قضاوتست کیست؟ اشاره فرمودید مدیران کرونای کشور که خود واکسن فایزر زده بودند برای ملت واکسن نیاوردند و باعث آسیب شدند؛ همان‌ها که می‌گفتند نمی‌گذاریم مردم کشور موش آزمایشگاهی واکسن‌های نامعتبر شوند.
نمکی افزود: همفکران شما در دی‌ماه ۱۳۹۹ مکتوبی امضا و در حمایت از واکسن تولید داخل وزارت بهداشت را از واردات هرگونه واکسن منع کردند. پر واضحست تسلط این اندیشه بر وزارت بهداشت در آن ایام با رؤیای تولید داخل با واردات واکسن چگونه رفتار می‌کرد.
مخالفت جمعی از پزشکان با واردات واکسن
اشاره او به نامه جمعی از پزشکان ایرانی در دی ماه 1399 خطاب به حسن روحانی رئیس جمهوری وقت است که در آن نامه نوشته بودند:« در پایان از حضرت عالی انتظار می رود علاوه بر اعلام ممنوعیت ورود واکسن از سه کشور آمریکا، انگلیس و فرانسه مقرر شد، مراقبت بفرمایید که واکسن های تولیدی این کشورها و هر گونه واکسن تولید شده از سوی مراکز غیرقابل اعتماد، به واسطه گری کشور ثالث نیز وارد کشور نشده و برخی واکسن‌های مربوط به ساز و کار کوواکس نیز که ماهیت مورد شبهه و مشکوک به ارتباط با جریانات کاملا مسئله دار بین‌المللی دارد، خریداری نشود».
این نامه را جمعی از پزشکان مشهور از جمله علیرضا مرندی، علیرضا زاکانی، حسینعلی شهریاری، بهرام عین اللهی، زهره الهیان، ناصر سیم فروش، محمد اسماعیل اکبری و محمدرضا کلانتر معتمدی امضا کرده بودند.
دکتر نمکی با طعنه درباره کمبود دارو در دولت سیزدهم و تاکید بر ایمونولوژیست بودن خودش اضافه کرد: اینجانب اولین واکسن روسی اسپوتنیک که وارد کشور شد، به عنوان یک ایمونولوژیست که می‌دانم می‌تواند در اولین تزریق عوارض کشنده‌ای چون شوک آنافیلاکتیک به همراه داشته باشد را به فرزندم تزریق کردم چون اعتقاد داشتم اگر عارضه‌ای هست باید خود و خانواده‌ام سپر بلای ملت شویم نه چون بعضی که در حاشیه امن سخت‌ترین روزها را گذراندند و حتی تعارف نکردند که کمک لازم دارید یا خیر؟
و خود نیز منتظر ماندم تا واکسن ساخت داخل مشترک انستیتو پاستور را تزریق کنم که در پرونده واکسیناسیون اینجانب در وزارت بهداشت ثبت شده، می‌توانید زحمت بکشید و مطالعه بفرمایید. تردید نکنید در این مورد علاوه بر این مکتوب پیگیری خواهم کرد یا باید مدارک و مستنداتی ارائه کنید که بنده و خانواده‌ام واکسن فایزر زده‌ایم و یا پاسخگوی قانونی در مراجع ذیصلاح باشید.
امتناع نمکی از اعلام میزان تزریق واکسن کرونا
نمکی نوشت: دوره فعالیت اینجانب تا شهریورماه ( اوج پیک مرگ آور دلتای کرونا با مرگ روزانه بیش از 700 نفر) و استقرار وزیر محترم جدید طول کشید که تا آن تاریخ تعداد واکسن وارد شده و تزریق شده و راه‌اندازی ایستگاه‌ها و مراکز مشخص است. ضمن آنکه دست همه عزیزان زحمتکش عرصه سلامت را که با جدیت در دوره بعد دنبال کردند می‌بوسم.
نمکی در این نامه اضافه کرد: اعلام فرمودید دولت به اصطلاح شما! کرونا را در دو ماهه جمع کردید. شاید ندانید یا عمداً خودتان را به ندانستن زده‌اید، چون درست است ایمونولوژیست و اپیدمیولوژیست نیستید ولی حداقل در واحدهای عمومی پزشکی برایتان گفته‌اند که یک پاندمی در هیچ کجای دنیا توسط هیچ دولت قدرتمندی دو ماهه جمع نمی‌شود.
«غول چند سر کرونا از قله تا دره ماه‌ها مورد اصابت نیزه شبانه‌روزی دست‌اندرکاران سلامت جهان قرار گرفت و زخم خورده و بی‌جان به دره آمد و شانسی در کنار منزل شما افتاد و آمدید و فرمودید چه شکار مهیبی را از پا در آوردیم! در بازه ی نزولی پیک پنجم بیماری پاندمی تشریف آوردید و مطالعه کنید آن زمان کجای دنیا اپیدمی سخت داشتیم که در کشورمان داشته باشیم؟»
نمکی نوشت: چرا مغلطه می‌کنید؟ چرا فکر می‌کنید پای منبرتان عوام نشسته‌اند؟ دنیا و آبرویتان را به چه می‌فروشید؟ این پست‌ها چقدر می‌ارزد؟ جناب آقای قاضی‌زاده، یا کسی که به نفعش کنار می‌روید که اگر اندیشمند باشد با این بی‌کیاستی بکارتان نمی‌گیرد و یا در گوشه‌ای مشغولتان می‌کند و یا کسی که برای تخریبش آن هم با تخریب دولت یازدهم و دوازدهم که ربطی به وی نداشت خودتان را خفه کردید، بر کرسی ریاست‌جمهوری تکیه می‌زند که باز هم تکلیفتان روشن است.
پرسش‌های بی پاسخ دوران وزارت نمکی
نامه دکتر نمکی با وجود اشکالات نگارشی آن در عمل توضیح مشخصی درباره علت مشکلات و فاجعه های انسانی دوران سخت کرونا در ایران ارائه نکرد. او نگفت علت تاخیر در واردات واکسن در زمان مسئولیت او چه بود و چرا با وجود واردات حداکثر 27 میلیون و درخواست 20 میلیون دوز واکسن تا پایان دوران مسئولیت وی در فاصله اندکی و در کمتر از یک ماه بیش از 120 میلیون دوز واکسن کرونا وارد ایران شد.
اعتبارات یک میلیارد دلاری از صندوق ذخیره ارزی برای کرونا کجا هزینه شد، چقدر برای ساخت واکسن کرونا در ایران هزینه شد، هزینه تمام شده واکسن های ایرانی چقدر بود و در مجموع چه تعداد واکسن ایرانی به مردم تزریق شد؟ چه کسی مسئول آمار بالای مرگ ایرانیان در پیک های اول تا پنجم کرونا و به خصوص بعد از دسترسی به واکسن در دنیاست؟
گر چه امیر حسین قاضی زاده هاشمی، معاون رئیس جمهور و نامزد انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در آخرین ساعات مانده به این انتخابات از رقابت انصراف داد و میدان را به دیگر رقبا واگذار کرد اما ابهامات و پرسش‌های بی پاسخ و مسئله مسئول آن مرگهای غم انگیز هنوز باقی است.
