ساعت سلامت- مسعود پزشکیان گفت: برنامه پزشکی خانواده در دوران وزارت من شروع شد. اصلا به خاطر این برنامه وزیر شدم. همان زمان با دولت چالش داشتیم اما مجلس مصوب کرد و مقداری بودجه داد. در کمتر از 6 ماه از پایان مسئولیتم، تمام روستاییان را بیمه و مراکز بهداشتی را تجهیز کردیم، 6500 پزشک جذب کردیم اما بعد از آن دوره، این طرح ادامه نیافت.
به گزارش ساعت سلامت، مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در برنامه پرسشگر شبکه آموزش افزود: اکنون در وزارت بهداشت اصلا نمی دانیم چه طرح و برنامه ای را برای پزشکی خانواده می خواهیم اجرایی کنیم. نمی دانیم پزشکی خانواده به چه معناست. صحبت های معاون بهداشت فعلی وزارت بهداشت به معنای اجرای پزشکی خانواده نیست.
وی گفت: این طرح در کشورهای دیگر اجرا شده است. در سلامت خانواده سه اصل داریم؛ اینکه کدام یک از نیروهای حوزه سلامت مسئول چه کسی است و چه خدمتی را باید ارائه کند و چگونه باید پاسخگو باشد.
وزیر اسبق بهداشت که برنامه پزشک خانواده در زمان وزارت او در سال 84 شروع شد، افزود: هنوز نمی دانیم در جامعه ما چه کسی می تواند پاسخ سلامت مردم را بدهد؟ بیماران در بیمارستانهای مختلف به شیوه های متفاوت درمان می شوند و بعد از صرف هزینه های بسیار، برخی بیماران تازه متوجه بیماری سرطان خود می شوند و بزرگان خانواده نیز می فهمند که بیمار دیگر علاجی ندارد.
وی گفت: هر وقت به این منطق برسیم که بخواهیم درست عمل کنیم باید بپرسیم چه کسی مسئول سلامت جمعیت هدف است، چه خدمتی را باید ارائه کند و اگر خدمت را ارائه نداد، چگونه باید پاسخگو باشد؟ الان پاسخگویی وجود دارد؟ بیمار نمی داند برای درمان به کجا باید مراجعه کند و دارو و تجهیزات و پزشک را پیدا نمی کند.
مراکز سلامت پاسخگوی سلامت مردم نیستند
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: اکنون در ساختار شبکه بهداشت و درمان 11 هزار مرکز جامع سلامت برای بیش از 85 میلیون نفر جمعیت ایران داریم. وزارت بهداشت که ادعا می کند منابع لازم را ندارد، آیا مراکز جامع سلامت مسئولیت تامین سلامت جمعیت تحت پوشش خود را دارند یا خیر؟
وی افزود: مشخص است که این مراکز باید به چه کسانی خدمت رسانی کند؟ این مراکز پاسخگو هستند؟ زمانی که رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودم، در مراکز سلامت، سه پزشک و 25 پرسنل داشتیم اما کل مراجعات در آن زمان در یک روز 5 تا 6 نفر بود. برخی پرسنل هم حضور نداشتند و کسی پاسخگو نبود. برای مدیریت در دانشگاه، مشخص کردیم که هر مرکزی باید چه خدماتی به چه تعداد جمعیت ارائه کند و هر پزشک هم موظف است روزانه 30 بیمار را ویزیت کند.
پزشک خانواده مسئول سلامت مردم است
پزشکیان تصریح کرد: پزشک خانواده، پزشک درمانگاه نیست بلکه مسئول سلامت افراد تحت پوشش خود است و باید به بیماری، سلامت محیط و مدارس برسد. در نتیجه مشخص کردیم که پزشک باید پرونده سلامت افراد تحت پوشش خود را بررسی کند و اگر فردی سالم نبود باید بر اساس گایدلاین، اقدامات لازم انجام شود و اگر از توان پزشک خارج بود باید به درمانگاه و کلینیک تخصصی ارجاع دهد
وی اظهار کرد: اکنون بگویند در کل کشور آیا یک کلینیک تخصصی ارجاع پاسخگو به ارجاع سطح اول دارند؟ اصلا نساخته اند و به بیمار، برگه ای می دهند و می گویند خودت برو اما وقتی به پزشک مراجعه کرد، چه کسی پاسخگو است؟ با همین ساختار و امکانات، در کلینیک های بیمارستان های دولتی می توان دستورالعمل ارجاع بیماران را از سطح یک نوشت تا بیمارانی که به سطوح بالاتر ارجاع می شوند، آواره نشوند و خلاءهایی در سطوح یک و دو و سه خدمات وجود دارد.
کدام پزشک با حقوق 10 تا 15 میلیون در روستاها کار می کند؟
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس با اشاره به کمبود پزشک در سطح یک خدمات، یادآور شد: کدام پزشک با حقوق 10 تا 15 میلیون تومان برای خدمت رسانی به روستاها می رود؟ زمانی که وزیر بهداشت بودم، 6 میلیون تومان معادل 5 هزار دلار به پزشکان می دادیم که در روستاها خدمت رسانی کنند. مدیران شبکه استعفا می دادند که به عنوان پزشک در روستاها فعالیت کنند.
وی گفت: منابع لازم برای حوزه سلامت وجود دارد. اگر به هر مرکز خدمات سلامت 4 میلیارد تومان اعتبار بدهیم که در کشور معادل حدود 40 هزار میلیارد تومان است و به پزشکانی که فعالیت دارند، 50 میلیون تومان و به پرسنل، حقوق بالا بدهیم و از آنها درمان بیماران را نخواهیم بلکه سلامت محیط، مدرسه و کار را از آنها بخواهیم. وقتی پرسنل درآمد کافی داشته باشند می توانند به این کارها برسند. الان پزشکان برای خدمت به روستاها می روند؟
نمی خواهند پول کافی به پزشکان در طرح سلامت خانواده پرداخت کنند
پزشکیان ادامه داد: نمی خواهند پول کافی به پزشکان در طرح سلامت خانواده پرداخت کنند. از سوی دیگر هم از پزشکان نخبه کشورمان می خواهیم که برای خدمت به روستا برود و بعد هم انتظار داریم که پزشکی خانواده اجرا شود.
وزیر اسبق بهداشت گفت: کارهایی که وزارت بهداشت در قالب سلامت خانواده کرده، پزشکی درمانگاه است چون کلینیک های تخصصی را راه اندازی نکرده ایم. زمانی که وزیر بهداشت بودم با تمام وجود به دنبال ایجاد زیرساخت برای پزشکی خانواده بودیم و همه معاونان در آن، نقش داشتند.
وی گفت: در ساختار پزشکی خانواده، تفکیکی بین بخش خصوصی و دولتی وجود ندارد. باید مشخص شود که چه کسی در سطح اول، مسئول سلامت مردم است و در شهرستانها مشخص شود که به عنوان نمونه بار مراجعه یک پزشک جراح، چه میزان است. آن پزشک در قبال بیمارانی که ارجاع می شوند، باید مسئول باشد. اگر توان پاسخگویی نداشت نیز یک پزشک جراح یا متخصص دیگر به او کمک کند اما باید پاسخگو باشند.
تعهد مدیران ارشد مهمترین مساله در اجرای پزشکی خانواده
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از تعهد مدیران ارشد برای اجرای پزشکی خانواده و نظام ارجاع به عنوان مهمترین مساله یاد و خاطرنشان کرد: در سیستم، طوری برخورد می کنیم که فردی که می خواهد درست کار کند، به بی عرضگی، رانت خواری و ناتوانی متهم می شود اما از فردی که به قوانین ما سرخم نمی کند و قبول هم ندارد، خواهش می کنیم که با ما قرارداد ببندد و چندین برابر هم پول به او می دهی.
نخست وزیر سوئد 6 ماه در نوبت مراجعه به پزشک بود
پزشکیان ادامه داد: نخست وزیر سوئد دچار یک بیماری شده بود که 6 ماه در نوبت مراجعه به پزشک قرار گرفته بود و درد او به قدری شدید شده بود که رسانه ها گفته بودند نخست وزیر در آن شرایط نتوانسته به پزشک مراجعه کند. در حالی که می توانسته در سایر کشورها یا در بخش خصوصی یا حتی خارج از نوبت، عمل جراحی کند اما در نوبت عمل مانده بود.
عضو کمیسیون بهداشت مجلس گفت: هیچ یک از ما حاضر نیستیم در نوبت بمانیم و فقرا در کشور له می شوند در حالی که پشت تریبون می گوییم برای فقرا و محرومان کار می کنیم. اگر کار می کنیم باید در همان صفی بایستیم که فقرا و محرومین هم ایستاده اند.
وی افزود: اگر مدیران، وزرا و معاونین وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی در بخش خصوصی فعالیت کنند و پول های زیادی بگیرند نمی توانند سیستمی را درست کند که بخش خصوصی به مشکل بخورد.
قرار نیست سیستم پزشکی خانواده را ما اختراع کنیم
وی تاکید کرد: پزشکی خانواده اختراع ما نیست. سال 1979 مارگارت تاچر نتوانست پزشکی خانواده در انگلیس را به هم بریزد و به بازار بدهد. در آمریکا روسای جمهور ادعا کرده اند که می خواهند سیستم سلامت را اصلاح کنند. قرار نیست سیستم پزشکی خانواده را اختراع کنیم. در دنیا این طرح اجرا شده است.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: دولت و مجلس از نارضایتی مردم سخن می گویند اما اگر سفره ای که دولت برای سلامت مردم پهن کرده، مناسب نیست، این سفره را جمع کند.
پزشکیان گفت: مشکل عدم اجرای کامل پزشکی خانواده تا کنون تعهد ناکافی مدیران ارشد وزارت بهداشت است وقتی مدیران ارشد تعهد کافی ندارند مشخص است که با بهانه های مختلف، به دنبال عدم اجرای این طرح هستند.
وی افزود: وقتی بنده به عنوان نماینده حاضر به ایستادن در صف و نوبت نیستم چطور باید انتظار داشته باشیم که مردم در صف و نوبت باستند؟ مردم اصلا پزشکی که می خواهند را پیدا نمی کنند. وزارت بهداشت با بخش خصوصی قرار دارد مگر خود وزارت بهداشت متولی بیمارستانها و بخش دولتی نیست؟
کسی پاسخگوی فقرا و محرومان و دورافتاده ها نیست
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: در دهمین دوره مجلس در کمیسیون بهداشت مقرر شد برنامه ای راهبردی با مشاهده اجرای طرح سلامت خانواده و با حضور نمایندگانی از کمیسیون بهداشت، دولت، سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت نوشته شود که نظام ارجاع و پزشکی خانواده به چه معناست. بنده به عنوان پزشک خانواده باید در قبال جمعیت تحت پوشش خود، پاسخگو باشم اما در کشور ما، کسی پاسخگوی فقرا، محرومان و دورافتاده ها نیست.
بهانه می آورند که مردم ناراضی هستند
پزشکیان با انتقاد از عدم تخصیص اعتبارات طرح سلامت خانواده از سوی سازمان برنامه و بودجه، گفت: استدلال این سازمان در عدم تخصیص اعتبارات این است که بهانه می آوردند که مردم ناراضی هستند اما جالب است که بهای خدمات به نیروهای درون سیستم داده نمی شود.
وی افزود: برای قرارداد با بخش خصوصی ویژه پرسنل خودشان، پول می دهند اما برای مردم، پول ندارند. اگر سیستم نظام سلامت کنونی کشور، بد است دولت آن را اصلاح کند و اگر هم خوب است، خودش هم سر همین سفره باشد و با بخش خصوصی قرارداد نبندد.
سلامت غیرقابل واگذاری به بازار است
وی با بیان اینکه سلامت غیرقابل واگذاری به بازار است، گفت: جان مردم را نمی شود به بازار سپرد. وقتی فردی از نظر مالی ضعیف است و با بیماری فرزندش روبرو است، باید چکار کند؟
وی افزود: در برخی بیمارستانها، بعضی افراد برای درمان کل زندگی خودشان را می فروشند اما نمی توانند خدمات درمانی دریافت کنند. ادعا می کنند که در روستاها خدمات بهداشتی و درمانی بهتری نسبت به شهرها ارائه می شود اما باید رسانه‌ها واقعیت ها را منعکس و نشان دهند که آیا واقعا چنین اتفاقی رخ می دهد؟
