کسانی که سربازی رفته‌اند، حتما این جمله را شنیده‌اند، «تشویق برای یک نفر، تنبیه برای همه»، حالا در بیست و پنجمین نمایشگاه ایران هلث هم می توان جلوه‌ای از این نگاه را دید. نگاهی که با اصول مدیریت نوین در تناقض است، وقتی نگاه همه بازیگران بازار تجهیزات پزشکی ایران، به یک خریدار بزرگ است.
نمایشگاه ایران هلث 25 به نیمه راه رسیده است و در دومین روز خود شاهد حضور شرکتهای تجهیزات پزشکی کوچک و بزرگ است. نمایشگاهی که مثل بسیاری از شهرها نظام طبقاتی در آن حاکم است و بالای شهر و پایین شهر دارد.
بازیگران بزرگ بازار تجهیزات پزشکی ایران عمدتا در دو سالن معروف این نمایشگاه میخ خود را محکم کوبیده‌اند و هر سال همان جای سال قبل را در اختیار دارند و حتی تابلوهای متحد الشکل یکی از این سالنها نظام تک حزبی برخی کشورها را تداعی می‌کند.
بازیگران بزرگ در این بازار کوچک با صادرات اندک، تولیدکنندگان چند کالای مهم سرمایه‌ای هستند که برای فروش به تنها خریدار عمده این تجهیزات به هم پاس گل می‌دهند.
بیست و پنجمین نمایشگاه ایران هلث امسال هم مانند پارسال زیر سایه یک نظام دو قطبی، برخی بازیگران قدیمی را در میان خود ندارد، گروه دوم چند ماه آینده جایی دورتر از کوههای شمال تهران، در شهر آفتاب نمایشگاه دیگری بر پا می‌کنند و از قضا عمده واردکنندگان در نمایشگاه پایین شهری ساکن می‌شوند.
از آنجایی که در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» انتظار می رفت، برگزار کننده دولتی نمایشگاه ایران هلث به فکر مردم باشد. به نظر می رسد تناقض‌های کوچک و بزرگ، این انتظار را به نتیجه مطلوب نمی‌رساند زیرا به عنوان مثال حضور برخی شرکتهای چینی تولید کننده دستگاههای زیبایی بدون مجوز وزارت بهداشت حقوق مردم و تولیدکنندگان داخلی را مخدوش می کنند.
افزایش حضور شرکتهای چینی و روس
جالب تر اینکه دبیر بیست و پنجمین نمایشگاه ایران هلث که با حمایت وزارت صنعت مجوز سه ساله برگزاری گرفته است، وعده داده که سال آینده جای بسیار بیشتری به شرکتهای روسی و چینی داده خواهد شد و این یعنی در بازار آشفته تجهیزات پزشکی ایران که دو قطبی انجمن‌ها و اتحادیه‌ها آسیب‌های خود را به تولید داخلی و البته بیماران و مصرف کنندگان می‌زند، حضور این رقبای جدید می‌تواند نگرانی‌های شرکتهای ایرانی را بیشتر کند.
ابهامات زیادی همچنان بر بازار تجهیزات پزشکی ایران خودنمایی می کند. ابهاماتی که نمود آن در مهمترین نمایشگاه تجهیزات پزشکی ایران هویداست، زیرا زمانی که شرکتهای تولیدکننده داخلی از قیمت گذاری دستوری سازمان غذا و دارو می نالند و با اعلام مساله تاخیر پرداخت دانشگاههای علوم پزشکی از ورشکستگی سخن می‌گویند، هزینه‌های میلیاردی آنها برای برپایی غرفه‌های خوش آب و رنگ حکایت دیگری دارد.
شرکتهای بزرگی که هر کدام خدم و حشم و تیم حفاظت مخصوص خود را دارند و برنده نوبتی مناقصه‌های دو مرحله‌ای هیات امنای ارزی هستند. مرکزی «غیر دولتی در زیر مجموعه وزارت بهداشت» که خریدار اصلی و عمده تجهیزات پزشکی شرکتهای داخلی است.
بازیگران بزرگ پا به رکاب
برای همین است که در این نمایشگاه چشم بسیاری از شرکتهای تجهیزات پزشکی به قدوم دل انگیز رئیس این مرکز است تا جایی که حتی بازیگران بزرگ که حتی در نمایشگاه ایران هلث نیز جلساتشان پشت درهای بسته است، در غرفه‌های سبز رنگ پا به رکاب خریدار اصلی می شوند، تا این خوان پر نعمت ادامه داشته باشد.
در این میان خارج از حاشیه‌ها و پشت پرده‌های نمایشگاههای تجهیزات پزشکی ایران هلث و ایران مد، به علت جایگاه خاص خریدار متمرکز، معلوم نیست، این نمایشگاههای بزرگ با هزینه‌های میلیاردی با نمایشگاههای استانی و محلی چه تفاوت مهمی دارند.
و البته حکایت دیگری هم در راهروهای نمایشگاه ایران هلث به گوش می‌رسد. ماجرای آسیب‌های زیمنس به اقتصاد و سلامت مردم ایران، داستانی که با خریدهای دولتی معاونت درمان و مرکز هماهنگی اقتصادی این وزارتخانه با بودجه های دولتی یا وام بانک جهانی خود حکایت دیگری است که کارزاری به پا کرده است.
انبوه دستگاههای گرانقیمتی که معلوم نیست چه تعداد از آنها نیاز واقعی کشور است؟ چه تعداد از آنها در کنار برخی تولیدات تولیدکننده‌های مهم داخلی از کار افتاده و در انبار بیمارستانها خاک می خورد؟ چه کسانی از این خریدها سود می‌برند؟ چرا با وجود خسارت‌های پیدا و ناپیدای این شرکتها بر اقتصاد و سلامت مردم ایران و هزینه‌های القایی آن هنوز عده‌ای مشتاق خرید از این شرکتها هستند.
