رئیس سازمان غذا و دارو ماجرای فساد 100 میلیون دلاری در حوزه دارو را تشریح کرد و گفت: گفت: اگر ارز ترجیحی در حوزه دارو نباشد. مافیا و فساد در حوزه دارو هم از بین می رود چون دیگر چون چیزی نیست که ببرند.
به گزارش پایگاه خبری ساعت سلامت به نقل از ایرنا، ابهامات زیادی در راستای هزینه ارز ترجیحی در صنعت دارو وجود دارد. فساد در این صنعت موج می‌زند. مهمترین مشکلی که ایجاد شد افزایش قیمت دارو به شکل سرسام‌آور و پرداختی زیاد از جیب مردم بود تا جایی که اعلام شد پرداختی از جیب مردم به بیش از ۶۰ درصد رسیده است.
این مشکلات باعث شد که مسئولان تصمیم بگیرند. ارز ترجیحی که تاکنون به واردکنندگان صنعت دارویی اختصاص می یافت، به سازمان‌های بیمه ای داده شود و قیمت تمام شده دارو به شهریور ۱۴۰۰ برگردد.
مشکلات حوزه دارو و اهمیت تغییر مسیر ارز اختصاصی به این حوزه باعث تا خبرنگار ایرنا برای تشریح این موضوع به سراغ بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو برود. حاصل این گفت و گو را با هم می خوانیم:
مافیای دارویی از چه زمانی وارد صنعت دارو شد؟
دارایی: وقتی مسیر برای فساد هموار است. زمینه برای ویژه خواری، انحصار و ارزخواری فراهم می شود. در این وضعیت ارز ترجیحی نیز اوضاع را خطرناک تر می کند. در تجهیزات پزشکی فقط چند شرکت مشخص. بیشتر ارز را به خودشان اختصاص می دادند به اسم برندهای بالای وارداتی یا تاپ برند و ۲۰ برند برتر ۷۰ درصد ارز را به خود اختصاص دادند مگر کسی دیگر نمی تواند این کار را انجام دهد با برند دیگر نمی شود؟ این نشان می داد که مسیر غلط است و در دارو و مواد اولیه هم به همین شکل بود.
در واقع هر کدام از اینها مافیایی شده بودند. اگر بگوییم از امروز ارز ترجیحی نیست دیگر کسی با سازمان غذا و دارو کار ندارد چون چیزی نیست که ببرند فقط یک انحصار بازار می‌ماند که بتوانند پروانه بیشتری بگیرند. اینها همیشه بوده و هست. در تلاش برای کم کردن آن هستیم اما اگر بگوییم این وضعیت را به نقطه صفر می‌رسانیم یک ادعای عجیب است.
وقتی این موضوع عمیق می شود باعث ازدست دادن منابع ملی می شود که دیگر به دست نمی‌آید. فضایی برای شکل گرفتن این موضوع وجود دارد و نظارت خاصی نبوده است. نظارت یک بخش، تنبیه و مجازات موثر بخش دیگری است. اکنون تعزیرات ویژه برقرار است اما قبل از آن تعزیرات و گرانفروشی یک نوع تشویق بود و جریمه‌ای کم می دادند و به کار خود مشغول می شدند.
چگونه پرداخت از جیب مردم افزایش یافت؟
کمبودهای مقطعی و در برخی برهه ها گسترده از دارو را در ادامه می بینیم. ارزی که برای صنعت دارو در نظر گرفتند هر سال کاهش دادند. با کاهش ارز ترجیحی ارز نیمایی جانشین شد. و داروهایی که ارز نیمایی گرفتند قیمت آنها بالاتر رفت . برای بیمه ها نیز مشکلاتی ایجاد شد. بیمه ها قدرت ریالی کافی برای افزایش قیمت نداشتند. این باعث شد پرداخت از جیب مردم در آن سال ها افزایش پیدا کند و به این نقطه رسیدیم.
این نسخه ای بود که از قبل پیچیده بودند. سال گذشته در دولت سیزدهم مجبور بودیم ادامه دهیم. برنامه ریزی و ساز و کارهایی برای اصلاحات مهم یارانه ترجیحی درباره اقلام اساسی و همچنین دارو را انجام دادم تا بتوانیم به دوران طلایی صنعت به ویژه در داروسازی برگردیم.
داروهای با کیفیت باید به حد نیاز کشور تولید و به طور شایسته در اختیار مردم قرار گیرد. به این معنی که مردم دارو را با هزینه هایی که در حد استطاعت آنهاست دریافت کنند. پرداخت از جیب آنها مضاعف نشود. این کار مهمی است که دولت سیزدهم برای انجام آن تلاش دارد تا به هیچ عنوان دغدغه برای مردم ایجاد نشود.
فساد به نوعی در صنعت دارو وارد و همین موضوعات باعث شده است که این صنعت دچار اضمحلال و ضعف شود.
چه برنامه ریزی شده تا فساد کم شود و صنعت داروسازی دوباره به حالت گذشته خود برگردد؟
دارایی: منابع خیلی مهمی از ارز در اختیار داشتیم. با یک تصمیم انقلابی و بجا می توانستیم خیلی از صنایع از جمله صنعت داروسازی را به طرز شگفت‌انگیزی و در یک مسیر میانبر به سطوح بالاتر ارتقا دهیم. ولی برعکس عمل شد افراد سودجو همه جا هستند و وقتی دلایل سودجویی فراهم شد. ابزار در اختیارشان قرار گرفت. این موضوع مضاعف شد. چون ارز ارزان در اختیار آنها قرار داده شد.
هر سال اختلاف این ارز با بازار آزاد عمیق‌تر می شد. روزی که ارز ترجیحی در سال ۹۷ اختصاص پیدا کرد. فاصله بین هزار تا ۱۳۰۰ تومان اختلاف ارز ترجیحی تا بازار آزاد بود اما الان به کجا رسیدیم و چقدر اختلاف داریم؟ چقدر دولت باید این اختلاف و مابه التفاوت را پرداخت کند. آیا پرداخت این مابه التفاوت باعث ایجاد تورم نمی شود؟ تورم اجباری و تورمی که دولت سیزدهم تمام هم و غمش این است که تورم را مهار کند و ارزش پول ملی را حفظ و از سقوط آن جلوگیری کند و در واقع نسخه ای که پیچیده شده ما را متضرر کرد.
فاجعه خروج ارز دارو از کشور
آیا سرمایه دارویی ایران در سال های گذشته از بین رفته یا به سمت پیشرفت پیش رفته ایم؟
دارایی: همان روزهای اول مشاهده می کردیم که چه حرکت انحرافی وسیعی برای دریافت ارز ترجیحی دارو و مواد اولیه آن صورت می گیرد. کاملا قابل رصد بود در سال ۹۷ این موضوع شبیه یک فاجعه بود که اتفاق افتاد و انحراف وسیعی ایجاد شد و سرمایه ای که باید تبدیل به مواد اولیه دارو یا حتی اصلاح یا به روز کردن صنعت دارو و زیرساخت های آن بود، کاملا از کشور خارج شد.
وقتی کلمه انحراف به کار برده می شود. یعنی اینکه مواد دارویی و اولیه کمتری وارد کشور شده و ارز بیشتری از کشور خارج شده است. پول بیشتری داده شد و ماده کمتری وارد کشور شد. این معضل هم فقط اینجا نبود همین مختصر ارزی که در چرخه تولید و تامین دارو باقی ماند وقتی به بازار دارو رسید. داروی ارزان قیمت در قفسه داروخانه ها قرار داده شد که مورد طمع کشورهای اطراف و قاچاقچیان قرار گرفت.
تفاوت ۶ برابری قیمت باعث خروج دارو شد
هر واحد ارز دارویی که با ارز ترجیحی در کشور ساخته می شود. در خارج از مرز کشور ۵ تا ۶ برابر است. این باعث می شود که دارو به سرعت از کشور خارج شود همین هم می شود. هم ابتدای زنجیره و هم انتهای زنجیره. دو مفر برای از بین رفتن ارزی است که قرار بود برای مردم تخصیص بدهیم تا دارو ارزان بگیرند. تخصیص داده شد.
پول را دادیم دارو با کمبود مواجه و صنعت با وقفه تولید روبه رو شد. پول داده شد ولی هیچ نوسازی صنعت انجام نشد. صنعت را دچار کمبود نقدینگی کردیم و سود صنعت در گرفتن ارز ترجیحی بیشتر بوده و نه در کار عملیاتی واقعی در صنعت و تولید.
صنعت را دچار بیماری کردیم. این بیماری علاجش سخت ولی شدنی است. دولت کنونی اراده انجام این کار را دارد. امیدواریم همه این مسیر غلط را تصحیح کنیم. آن چیزی که برای مردم شایسته است. دارو با کیفیت بالا که قابل صادرات به اقصی نقاط دنیا باشد را انجام دهیم.
یکه‌تازی آدم های شارلاتان در سیستم فاسد/۱۰۰ میلیون دلار فساد در یک پرونده
فساد هم دارو را از ما می‌گیرد هم کمبود ایجاد می کند. هم کیفیت و هم بدنه را دچار افسردگی می کند. انسان های شارلاتان در این سیستم یکه‌تاز هستند.
ایرنا: درباره موضوع فساد ۹۲ میلیون دلار یا حدود ۱۰۰ میلیون دلار از یک قلم دارو و پرونده هایی که در زمینه دارو تشکیل شده است، شفاف سازی کنید تا به اطلاع مردم رسانده شود. ، چون ظاهرا این پرونده ها هم در زمان تخصیص ارز ترجیحی بوده است.
دارایی: در این خصوص پرونده هایی در سیستم نظارتی و مراجع قضایی تشکیل شده. این پرونده ها خیلی مهم هستند. در عین حال مثالی زده شد که برای مواد اولیه ارز بسیار بالا برای آنها داده شد. به عنوان مثال در یک مورد برای مواد اولیه ای که می توانست نیاز پنج سال کشور را رفع کند ولی به اندازه کمتر از یک سال ماده اولیه از آن ماده وارد کشور شد ولی به اندازه پنج سال آن ماده اولیه، ارز ترجیحی از کشور خارج شد.
نزدیک ۱۰۰ میلیون دلار در یک فقره سوء استفاده، بیش نمایی و فاکتورسازی شده است. این سیستم درجاهای دیگر هم تخلف می کند. بنابراین نباید انتظار داشته باشیم. از سیستمی که تخلفات این چنینی در تولید دارو دارد. هم رعایت امانت کند و هم داروی مناسب به مردم تحویل دهد. مطمئنا در حوزه دارو هم مشکل دارد. این زنگ خطر بزرگی است. البته افراد متخلف کم هستند اما کم آنها هم زیاد است.
خبرنگار: مهناز بیرانوند
ادامه دارد…
