رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت گفت: روزانه 44 تن زباله پزشکی در کشور تولید می شود اماوضعیت دفع این زباله ها در ۸۹ درصد بیمارستان‌های کشور خوب و متوسط ارزیابی می‌شود.
به گزارش ساعت سلامت به نقل از ایسنا، جعفر جندقی افزود با توجه به رشد فزاینده جمعیت در دنیا و بر هم خوردن تعادل و نظم اجزای طبیعت، شاهد افزایش آلاینده‌های مختلف در آب، خاک و هوا هستیم.
وی گفت: برخی از اجزای پسماندهای شهری جزء پسماندهای خاص طبقه‌بندی می‌شوند و با توجه به ویژگی‌های این پسماندها، مدیریت آنها نیازمند نگاه و روشی متفاوت است. پسماندهای خدمات بهداشتی و درمانی از این گروه بوده و تحت عنوان پسماندهای ویژه تلقی می‌شوند.
وی افزود: مدیریت نامناسب این پسماندها می‌تواند علاوه بر آلودگی محیط زیست، به دلیل ماهیتشان باعث بروز پیامدهای جدی بهداشتی نظیر انتقال بیماری‌های مختلف شوند.
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ادامه داد: شکی نیست مدیریت کارآمد این دسته مهم از پسماندها نیازمند همکاری‌های بین بخشی در همه سطوح، تدوین سیاست‌ها و چارچوب‌های قانونی، آموزش کارکنان و ارتقای آگاهی‌های عمومی در سطوح عالی است.
جندقی افزود: به استناد ماده (۲۲) قانون مدیریت پسماندها مصوب ۱۳۸۳، مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی به وزارت بهداشت واگذار شده است. در همین راستا ضوابط مدیریت پسماندهای پزشکی و وابسته در جهت حفظ سلامت عمومی و محیط زیست، ایجاد رویه‌ای مناسب و ضابطه‌مند برای تولید، حمل، نگهداری، تصفیه، امحا و دفع پسماندهای پزشکی، بی‌خطرسازی و اقداماتی که ویژگی خطرناک بودن پسماند پزشکی را رفع کند، تدوین شده است.
ضوابط استاندارد مدیریت پسماندهای پزشکی
وی تصریح کرد: بر اساس ماده ۶۲ این ضوابط هر تولیدکننده پسماند پزشکی ویژه باید یکی یا تلفیقی از روش‌های بی‌خطرسازی، تصفیه و امحای زباله های پزشکی را انتخاب و پس از تأیید وزارت بهداشت اجرا کند.
وی افزود: همچنین طبق ماده ۶۴ ضوابط بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی و تیز و برنده توسط مراکز عمده تولیدکننده پسماند پزشکی ویژه (مانند بیمارستان‌ها) و در شهرهای متوسط و بزرگ باید در محل تولید انجام شود تا مخاطرات ناشی از حمل و نقل و هزینه‌های مربوطه به حداقل برسد. در شهرهای کوچک و روستاها و مراکز کوچک پسماندها می‌توانند در سایت مرکزی بی‌خطر شوند.
جندقی درباره اقدامات انجام شده برای مدیریت پسماندهای پزشکی گفت: نظارت بر اجرای قانون و ضوابط و تجهیز بیمارستان‌ها به سیستم غیرسوز بی‌خطر ساز پسماند از تاکیدات وزارت بهداشت است و هم ۹۴.۸ درصد بیمارستان‌ها مجهز به دستگاه‌های بی‌خطرساز غیرسوز و ۱.۷ درصد بیمارستان‌ها فاقد دستگاه هستند و در این بین ۳.۴ درصد بیمارستان‌ها دارای دستگاه غیرفعال هستند.
وی تفکیک پسماندها و ارتقای وضعیت مدیریت پسماندهای شیمیایی و دارویی را اقدام دیگر در این زمینه برشمرد و اظهار کرد: تفکیک پسماندهای پزشکی مطابق فصل پنجم « ضوابط و روش‌های اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته» انجام می‌شود.
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به اینکه وضعیت تفکیک پسماندهای پزشکی مطلوب است، اظهار کرد: وضعیت فعلی در ۸۹ درصد از بیمارستان‌های کشور خوب و متوسط ارزیابی می‌شود.
جندقی با اشاره به حجم روزانه تولید پسماندهای شیمیایی و دارویی در کشور. گفت: خوشبختانه وضعیت تفکیک پسماندهای شیمیایی و دارویی در ۹۳ درصد بیمارستان‌های کشور مطلوب است. در این زمینه مدیریت این پسماندها در حال حاضر به دو صورت محفظه سازی و تحویل به شهرداری‌ها (در ۳۸.۹ درصد موارد) و تحویل به شرکت‌های دارای مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست (در ۵۷ درصد موارد) صورت می‌گیرد.
اقدامات وزارت بهداشت برای ساماندهی پسماندهای عفونی
وی اظهار کرد: اقداماتی نظیر اطلاع رسانی. آموزش و تدوین راهنماهای آموزشی، پیشنهاد پروژه حمایت مالی در قالب برنامه‌های بین المللی و کنوانسیون‌های مورد تعهد. تدوین دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مرتبط. با نحوه مدیریت پسماندهای حاوی جیوه و الزام جایگزینی لامپ‌ها و تجهیزات پزشکی دارای جیوه. با انواع فاقد جیوه، تدوین راهنمای مدیریت پسماندهای حاوی جیوه. به صورت فایل الکترونیکی و ابلاغ اجباری بودن جداکننده آمالگام. در مراکز و مطب‌های دندانپزشکی از اقدامات وزارت بهداشت در خصوص مدیریت پسماندهای حاوی جیوه بوده است.
وی به اقدامات انجام شده در قالب پروژه واش ( wash in hcfs)، اشاره کرد. و گفت: در مرحله اول اجرای این پروژه ۷۴۶ مورد از واحدهای بهداشتی و درمانی. شامل بیمارستان‌ها و مرکز بهداشتی درمانی در ۲۰ دانشگاه علوم پزشکی منتخب را مورد ارزیابی قرار دادیم.
جندقی گفت: گزارش بررسی‌های اولیه به سازمان بهداشت جهانی ارائه شده است. از سوی دیگر پایش و نظارت بر اجرای ضوابط و روش‌های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی. و پسماندهای وابسته در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی از اقدامات صورت گرفته است.
وی گفت: در سطح بیمارستان اعمال نظارت توسط کارشناس بهداشت محیط مستقر در بیمارستان انجام می‌شود. هم اکنون 96 درصد از بیمارستان‌های کشور. دارای کارشناس بهداشت محیط تمام وقت مستقر در بیمارستان هستند. که کنترل و بازدید روزانه مدیریت پسماند توسط این کارشناس بهداشت محیط مقیم بیمارستان صورت می‌گیرد.
جندقی افزود: کارشناش بهداشت مستقر در بیمارستان. کنترل و نظارت بر عملکرد دستگاه‌های بی‌خطر ساز پسماند و ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی. شیمیایی و مکانیکی دستگاه‌های غیر سوز بی‌خطرساز پسماند پزشکی را به شکل روزانه و هفتگی انجام می‌دهد. از طرفی ارائه اظهارنامه بی‌خطر سازی پسماند. مبنی بر بی‌خطر شدن پسماندهای عفونی و تیز و برنده توسط این کارشناس مقیم صورت می‌گیرد.
همکاری وزارت بهداشت و استاندارد برای مدیریت زباله‌های بیمارستانی
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ادامه داد: گام مهم دیگر وزارت بهداشت. در زمینه بی‌خطر سازی پسماندهای پزشکی همکاری با سازمان ملی استاندارد به منظور تدوین استانداردها است.
وی افزود: در این زمینه اقداماتی نظیر تدوین استاندارد تجهیزات بی‌خطرسازی پسماندهای پزشکی ویژه. به روش حرارت مرطوب، استاندارد پسماند سوزها شامل ویژگی‌های تاسیسات پسماند سوز. استاندارد پسماند سوزها شامل راهبری تاسیسات پسماند سوز، خروجی‌های تاسیسات پسماند سوز، استاندارد. راه‌اندازی تاسیسات پسماند سوز، الزامات جمع آوری و تصفیه پسماندهای تجهیزات برقی و الکترونیکی و … انجام شده است.
جندقی گفت: بخش مهمی از اقدامات انجام شده را در خصوص مدیریت پسماندهای ناشی از همه‌گیری کووید۱۹ است. در این زمینه با تشدید بازرسی‌ها و نظارت بر بیمارستان‌ها. و مراکز بهداشتی درمانی و نظارت بر مدیریت پسماندهای ناشی از اجرای برنامه ملی واکسیناسیون کووید ۱۹ انجام شد. همچنین با هماهنگی سازمان نظام پزشکی کشور در زمینه نظارت بر مطب‌ها نیز فعال بودیم.
خبرنگار: پریسا سیدیان
