فشار چشم از دسته بیماری های چشمی شایع است که موقع خستگی زیاد چشم تحت فشار بیشتری قرار می گیرد.
مثلا موقع رانندگی کردن مسافت‌های طولانی، یا زل زدن به صفحه کامپیوتر و وسایل دیجیتالی دیگر.
فشار چشم عارضه رنج آوریست. اما معمولا جدی نیست و زمانی که چشم ها استراحت داشته باشند، بهتر می شوند.
در برخی موارد، علائم و نشانه های فشار چشم، یک بیماری چشمی زیرلایه ای را نشان می دهد که نیاز به درمان هم دارد.
1. فشار چشم چیست؟
2. علائم و نشانه های فشار چشم چیست؟
3. دلایل بالا رفتن فشار چشم
4. مهمترین دلایل بالا رفتن فشار چشم
5. چه عواملی ریسک ابتلا به فشار چشم را بالا می برد؟
6. روش های درمان فشار چشم
فشار چشم چیست؟
فشار چشم يا فشار داخل چشم (IOP) به فشار ناشی از مایع داخلی چشم اطلاق می شود. این مشکل از طریق روشی به نام تونومتری تشخیص داده می شود که می تواند یکی از مهم ترین راه های ارزیابی و بررسی بیماران مبتلا و یا در شرف ابتلا به آب سیاه باشد.
فشار چشم ناشی از فشار مایع زلالیه بر واحد سطح لایه خارجی است که در صورت تولید یا خروجی بیش از حد ایجاد می شود. تونومتر ها این فشار ناشی از مایع داخلی چشم را برحسب میلی متر جیوه محاسبه و اندازه گیری می نمایند.
برای اطلاع از روش های درمان آب مروارید، مقاله درمان گیاهی آب مروارید چشم را در سایت دکترمهندس مطالعه کنید.
علائم و نشانه های فشار چشم چیست؟
• درد، خستگی، سوزش یا خارش چشم
• چشم های خشک یا اشکی
• تاری دید یا دوبینی
• سردرد
• درد گردن، سرشانه ها یا کمر
• حساسیت زیاد به نور
• تمرکز کردن به سختی
• حس اینکه نمی توانید چشم هایتان را باز نگه دارید.
برای اطلاع از علائم فشار چشم و عوارض آن، مقاله فشار چشم در سایت دکترمهندس را مطالعه کنید.
دلیل بالا رفتن فشار چشم
از جمله دلایل بالا رفتن فشار چشم می توان به موارد مختلفی اشاره نمود که عبارتند از:
1. اختلال در جریان مایع زلالیه
زلالیه مایع شفافی است که بین قرنیه و عدسی چشم قرار گرفته و فضای جلوی عدسی را پر می کند. اگر تولید این مایع بیش از حد صورت گیرد، فشار در چشم افزایش می یابد.
همچنین اگر زلالیه از چشم به شکل خیلی آهسته خارج شود، باز هم تعادل طبیعی تولید و تخلیه آن دچار اختلال شده و موجب به وجود آمدن فشار چشم می شود.
2. استفاده از برخی از داروها
ایجاد فشار چشم می تواند عارضه جانبی استفاده از برخی داروها باشد. تحقیقات نشان داده است که برخی از داروهای استروئیدی که برای درمان آسم یا پس از عمل جراحی چشم استفاده می شوند می توانند یکی از دلایل ایجاد فشار چشم به شمار آیند.
اگر به هر دلیل از داروهای استروئیدی استفاده می کنید در این رابطه با پزشک مشورت نمایید تا به شما بگوید که هر چند وقت یکبار باید فشار چشم خود را کنترل نمایید.
3. ضربه به چشم
آسیب دیدگی چشم می تواند روی تعادل تولید زلالیه و تخلیه آن از چشم تاثیر گذاشته و موجب ایجاد فشار چشم شود.
در برخی موارد ممکن است فشار چشم ماه ها یا سال ها پس از ضربه به چشم به وجود بیاید. بنابراین در معاینات چشم پزشکی اگر مدت ها قبل نیز آسیب یا ضربه ای به چشم شما وارد شده است، چشم پزشک را در جریان قرار دهید.
4. بیماری های چشمی
فشار چشم ممکن است بر اثر برخی بیماری های چشمی دیگر همچون سندرم پراکندگی رنگدانه و نازکی قرنیه به وجود بیاید.
مهم ترین دلایل بالا رفتن فشار چشم
در مورد دلایل بالا رفتن فشار چشم در موارد دیگر همچنین باید گفت:
• نواختن آلات موسیقی: نواختن برخی از سازهای بادی موسیقی با افزایش فشار داخل چشم ارتباط دارد.
میزان افزایش فشار داخل چشم با مقاومت داخل دهانی مرتبط با دستگاه موسیقی ارتباط دارد و افزایش متناوب فشار داخل چشم در اثر نواختن سازهای بادی با مقاومت بالا و بروز افت میدان بینایی مرتبط هستند.
• دارو: یک دلیل دیگر بالا رفتن فشار چشم دارو ها هستند. این مشکل می تواند در اثر عواملی مانند ضربان قلب، تنفس، مصرف مایعات، داروهای سیستمیک و داروهای موضعی تغییر کند.
مصرف الکل و ماری جوانا منجر به کاهش گذرا فشار داخل چشم می شود و کافئین ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد.
چه عواملی ریسک ابتلا به فشار چشم را بالا می برد؟
به طور کلی عواملی وجود دارد که می تواند باعث شود تا در ابتلا به این عارضه تاثیر گذار باشد که عبارتند از:
• افزایش سن
• سرفه های طولانی مدت
• ضربه وارد شدن به چشم ها
• بیماران دیابتی
• بیماران گلوکومی
• سابقه جراحی چشم
• عوامل موروثی
• بلند کردن اجسام سنگین
• مصرف مداوم الکل
• مصرف مداوم کافئین
• مصرف داروهای خاص مانند کورتیکواستروئیدها
روش های درمان فشار چشم
• مراجعه به پزشک
فشار چشم در صورت عدم کنترل می تواند عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. به همین دلیل مراجعه زودهنگام به پزشک در صورت مشاهده علائمی مانند هالوس، تاری دید یا درد و یا افزایش فشار داخل چشم به طور مکرر ضروری است.
روش‌های درمانی فشار چشم بالا عبارتند از:
دارودرمانی: ممکن است پزشک برای جلوگیری از تجمع مایع زلالیه در بخش جلویی چشم، قطره دارویی را برای بیمار تجویز کند. این قطره از فشار چشم و آسیب‌هایی که ممکن است به عصب بینایی وارد کند، پیشگیری می‌کند.
با توجه به این که این داروها دارای عوارض جانبی هستند، بیمار باید به طور مداوم مورد معاینه قرار گیرد تا در صورت دریافت تاثیر مثبت دارو، روند درمان ادامه یابد.
جراحی با لیزر: گزینه دیگری که برای درمان فشار چشم بالا وجود دارد، جراحی با لیزر است که البته معمولا پیشنهاد نمی گردد. زیرا این عمل امکان ابتلای بیمار به گلوکوم را افزایش می‌دهد.
درمان‌های خانگی فشار چشم بالا
علاوه بر درمان‌های طبی، راهکارهای دیگری نیز وجود دارند که با استفاده از آن ها می توانید به صورت خانگی از فشار چشم خود جلوگیری کنید. این روش ها عبارتند از:
مصرف اسید داکوساگزنئوئیک: اسید داکوساگزنئوئیک نوعی اسید چرب امگا ۳ است که باعث حفظ عملکرد شبکیه شده و به سلامت آن کمک می کند.
این اسید در مواد غذایی چون ماهی قزل‌آلا، ماهی تن، ماهی ساردین و دیگر مواد غذایی دریایی یافت می شود.
عدم مصرف چربی ترانس بالا: چربی ترانس بالا از عملکرد درست امگا ۳ در بدن جلوگیری کرده و باعث افزایش فشار چشم می شود. تا جایی که می توانید از خوردن غذاهای حاوی چربی ترانس بالا اجتناب نمایید.
این غذاها شامل بستنی، گوشت گاو، انواع غذاهای فرآوری شده، غذاهای سرخ شده و ذرت بوداده می‌باشند.
مصرف غذاهای حاوی لوتئین و زاکسنتین: سبزیجات مانند انواع کلم، اسفناج، زرده تخم مرغ خام و گلاب از جمله مواد حاوی لوتئین و زاکسنتین هستند. تا جایی که می توانید این مواد را در وعده های غذایی روزانه خود بگنجانید.
کاهش سطح انسولین بدن: سطح انسولین بالا یکی از دلایل افزایش فشار چشم می باشد که در بیماران مبتلا به فشار خون، چاقی و دیابت دیده می شود. سعی کنید تا جایی که می توانید از خوردن غذاهایی که سطح انسولین را به طور ناگهانی افزایش می‌دهند، پرهیز کنید.
برنج، غلات، نان، ماکارونی، قند و سیب زمینی در این دسته قرار می گیرند. علاوه بر این، ورزش روزانه نیز تاثیر بسیار بالایی بر روی کاهش سطح انسولین بدن دارد. 3 تا 5 روز در هفته را به ورزش کردن اختصاص دهید و حداقل به مدت 30 دقیقه ورزش کنید.
