ایران جزو اولین کشورهایی بود که با تحقیقات انجام شده، ارتباط بین اختلالات بویایی و چشایی با کرونا در آن گزارش شد و البته همزمان تحقیقات متعددی در کشورما و سایر کشورها در خصوص این ارتباط انجام شد و این ارتباط به وضوح در دنیا اثبات شد.
حتی در مواردی به استناد مطالعات علمی ثابت شد که گاهی اختلال بویایی و چشایی تنها علامت ابتلای فرد به کرونا است و بیمار مبتلا به کرونا به جز این علامت، نشانه دیگری از خود نشان نمی‌داد و پس از آزمایش مشخص می شد که فرد به کرونا مبتلا شده است و در مواردی نیز جزو علایم اولیه در بیمار بود و بعد از مدتی سایر علایم کرونا در فرد بروز می‌کرد.
شیوع اختلال بویایی در یک سوم از متبلایان به کرونا
براساس مطالعات صورت گرفته حداقل در یک سوم از بیمارانی که دچار کرونا شدند. اختلالات بویایی و چشایی به درجات مختلفی از نابویایی کامل تا کم بویایی دیده شده است. همان طور که این درجات ابتلا متفاوت است، بهبودی در افراد مختلف نیز کاملا متفاوت صورت می گیرد.
در برخی افراد خیلی سریع و در عرض یک تا دو هفته اختلال بویایی بهبودی کامل پیدا می‌کند. اما در اکثر موارد و در بیش از ۸۰ درصد موارد، این فرایند طولانی‌تر شده و حتی تا یکسال هم به طول می‌انجامد تا فرد به بهبودی کامل برسد. و همه علائم رفع شود اما به در نهایت منجر به بهبودی می شود.
متاسفانه در تعدادی از مبتلایان ممکن است اختلال نابویایی کرونا به طور کامل بهبود نیافته یا اینکه به طور کامل برگشت ناپذیر باشد. البته تعداد کسانی که بویایی آنها بعد از کووید برنگشته، خیلی زیاد نیست. معمولا این علائم در بیماران در عرض یکسال از بین می‌رود. ولی اگر این فرایند طولانی‌تر از یکسال شود معمولا شانس برگشت بویایی خیلی کمتر می‌شود.
ویروس کرونا به هر حال یک نوعی از ویروس سرماخوردگی و از خانواده کرونا ویروس هاست که همان ویروس های سرماخوردگی هستند. پیش از این نیز بیمارانی که به دنبال ابتلا به یک سرماخوردگی ساده دچار درجاتی از اختلال بویایی و حتی نابویایی می شدند، حتی در مواردی نیز برگشت ناپذیر بود همین مکانیزم در کرونا هم مشاهده می‌شود.
البته هنوز مطالعه دقیقی صورت نگرفته که واقعا چند درصد افراد دیگر بویایی خود را به دست نمی‌آورند. ولی بی شک به طور معمول اکثریت افراد قبل از یکسال کاملا بهبود می یابند. یا به میزان زیادی خوب می‌شوند.
افزایش نابویایی در سویه جدید کرونا
اختلالات بویایی و چشایی در نوع اولیه کرونا در زمان شروع پاندمی بسیار شایع بود و جزو علائم بسیار مهم و شایع مطرح بود ولی در جهش‌های بعدی از این ویروس، این اختلال دیگر جزو علائم بارز به حساب نمی‌آمد اما در سویه جدید کرونا که در حال حاضر در ایران نیز شایع است و در موج هفتم کرونا این اختلال دوباره جزو علایم کرونا محسوب می‌شود. و در موج جدید این بیماری بار دیگر شاهد افزایش مراجعات بیمارانی با اختلالات بویایی و چشایی هستیم. هر چند هنوز هم به میزان سویه اولیه کرونا که حدود یک سوم افراد را درگیر می کرد، نیست.
به افرادی که به دنبال ابتلا به کرونا دچار اختلال بویایی و چشایی می شوند، توصیه می‌شود ضمن شست و شوی بینی با سرم‌های معمول نمکی، مصرف برخی از ویتامین‌ها مانند مولتی ویتامین‌ها، ویتامین B، D ، ویتامین E ، روی و سلنیوم را داشته باشند. زیرا جزو مواردی است که در برگشت بویایی بسیار کمک کننده است.
بازتوانی با تحریک حس بویایی
یکی از کارهای جدیدی که برای برگشت پذیری بویایی انجام می‌شود و در بازتوانی بوبایی بسیار کمک کننده است. تحریک و تقویت حس بویایی از طریق بوییدن مواد مختلف مثل قهوه، گل سرخ، هل و امثالهم است. بو کردن و تحریک حس بویایی چندین بار در روز می تواند بسیار مفید باشد.
به هر حال هر چقدر از زمان بروز علائم اختلال نابویایی بیشتر طول بکشد امکان برگشت حس بویایی و چشایی کمتر می‌شود. هر چند نباید ناامید بود چون در مواردی افرادی بعد از دو سال هم برگشت بویایی داشته‌اند.
از دیگر علایم کرونا که درناحیه گوش و حلق و بینی مشاهده می شود می‌توان به سرگیجه اشاره کرد. این عارضه هم از علائم حاد کرونا است. و در مواردی بعد از اینکه کرونا بهبودی می‌یابد نیز تا مدت‌ها فرد را درگیر می‌کند.
کاهش شنوایی به درجات مختلف، لارنژیت (التهاب حنجره) به صورت حاد یا مزمن و تشدید سردردهای عصبی در برخی افراد مثل کسانی که دارای زمینه برخی بیماری‌ها مانند میگرن هستند نیز دیگر علامتی است که بعد از همه گیری کرونا در بین بیماران دیده شده است.
