بار بگشایید اینجا کربلاست، آب و خاکش با دل و جان آشناست. عشق به امام حسین و زنده نگهداشتن نام و یاد او همچنان در دل شیعیان می‌جوشد و آنان را از راههای دور، هزار کیلومتر آن طرف از کربلا به سرزمین و خاک این دیار می‌کشاند، حال پس از دو سال دوری به خاطر کرونا زائران بار سفر بسته‌اند.
امسال 26 شهریور 1401 خورشیدی مصادف با 20 صفر 1444 هجری قمری و 17 سپتامبر 2022 اربعین حسینی است. مطابق یک رسم دیرینه شیعیان از اقصی نقاط دنیا در این روز و ایام نزدیک به آن به کربلا می‌آیند تا از نزدیکترین مکان ممکن به سید و سالار شهیدان عرض ارادت کنند.
ایرانیان عاشق نیز در این بزرگترین گردهمایی بشری،سهم مهمی دارند. آمارهای رسمی تعداد زائرانی که اربعین امسال از ایران به عراق می‌روند را حدود 5 میلیون نفر برآ‌ورد کرده است.
زائران کربلا خیلی زودتر از روز اربعین برای حضور در این مراسم حرکت کردند. از حدود نیمه شهریور سیل زائران به سمت عراق شروع شد. مسئولان ستاد برگزاری این مراسم اعلام کرده‌اند که تا امروز (22 شهریور) حدود 3 میلیون زائر از ایران وارد عراق شده‌اند. البته حدود یک میلیون نفر آنها برگشته‌اند.
ستاد مرکزی مراسم اربعین اعلام کرده که زائران اربعین در سامانه سماح ثبت نام کنند تا بتوانند از خدماتی که برای آنان در نظر گرفته شده، مانند اختصاص ارز، خدمات بیمه و دسترسی به اطلاعات خدمات رفاهی و حمل و نقل استفاده کنند.
ثبت نام زائران در سماح
سامانه سماح از 23 مرداد فعال شده است و زائران تا روز اربعین می‌توانند از خدمات این سامانه استفاده کنند. بر اساس اعلام ستاد مرکزی اربعین، زائران باید حتما گذرنامه داشته باشند و در صورتی که گذرنامه آنها کمتر از 6 ماه اعتبار دارد با مراجعه به مراکز صدور گذرنامه که تعداد آن افزایش یافته به سرعت گذرنامه آنها تمدید و به در خانه آنها ارسال می‌شود.
حضور میلیونی زائران اربعین در عراق در زمانی رخ می‌دهد که هنوز پاندمی کرونا تمام نشده، به همین علت تزریق حداقل دو دز واکسن کرونا در حالی که از آ‌خرین دز تزریق، کمتر از 6 ماه گذشته باشد، شرط حضور در مراسم اربعین است. در عین حال زائران نباید داروهای ممنوعه را همراه داشته باشند.
ستاد برگزاری مراسم اربعین اعلام کرد به هر زائر 100 دلار آمریکا با نرخ توافقی داده می‌شود. نرخ توافقی دلار آمریکا حدود 29 هزار تومان است. و هر زائر حدود دو میلیون و 900 هزار تومان برای خرید این ارز هزینه می‌کند. که فقط برای هزینه رفت و آمد ضروری سفر زمینی از مرز ایران تا نجف یا کربلا و برگشت آن کافی است.
با برنامه ریزی های انجام شده علاوه بر صرافی های مجاز، امسال شعب متنخب بانک های ملت، ملی، صادرات، سپه و تجارت هم به زائران دلار می‌دهند. البته زائران برای سهولت سفر تلاش می‌کنند در داخل ایران یا در عراق این ارز را به دینار تبدیل کنند.
در صورتی که امسال 5 میلیون زائر ایرانی به مراسم اربعین بروند. حدود 500 میلیون دلار ارز دریافت می‌کنند. البته زائرانی که تمایل دارند خودشان برای غذا یا اقامت در عراق هزینه کنند احتمالا به ارز بیشتری نیاز دارند.
سفر هوایی به کربلا 6 میلیون تومان
حدود 5 درصد زائران اربعین با هواپیما به نجف یا بغداد می‌روند. هزینه رفت و برگشت با هواپیما حدود 6 میلیون تومان است. اما اکثریت 95 درصدی به صورت زمینی به یکی از 6 مرز زمینی تمرچین، باشماق، خسروی، مهران، چذابه یا شلمچه می‌روند و آن سوی مرز با اتوبوس، ون و در مواردی سواری خود را به نجف یا کربلا می‌رسانند.
مرزهای مهران، شلمچه پرترددترین مرزها هستند و البته امسال با بازگشایی مرز خسروی این مرز نیز یکی از مسیرهای اصلی زائران مراسم اربعین است. اکثر زائران پس از عبور از مرز با هزینه ای بین 15 تا 32 هزار دینار عراق ( 315هزار تا 670 هزار تومان) با اتوبوس، ون یا سواری به نجف یا کربلا می‌روند.
بسیاری از زائران مسیر 80 کیلومتری نجف تا کربلا را پیاده می‌روند. البته امسال در گرمای بالای 45 درجه تابستان به زائران توصیه شده روزها استراحت و شبها حرکت کنند. 242 موکب در عراق و به خصوص در این مسیر به زائران آب و غذا و جای اسکان می‌دهد.
بیشتر این موکب ها از حدود 20 شهریور بر پا شدند و تا روز اربعین (26 شهریور) فعال هستند. بنابراین قبل و بعد از این تاریخ احتمالا زائران با مشکلاتی برای اسکان و آب و غذا مواجه می‌شوند.
خدمات حمل و نقل زائران تا قبل از 20 شهریور وضعیت مناسبی نداشت. به همین علت گروه بزرگی از زائران که زودتر به این سفر رفته بودند با مشکلات زیادی مواجه شدند. از ترافیک طولانی در جاده های منتهی به مرز در داخل ایران و بلاتکلیفی در آن سوی مرز به علت نبود وسیله حمل و نقل تا گرمازدگی و کمبود آب و غذا.
مرزها بسته شدند
این مشکلات به گفته کارشناسان ناشی از ضعف در برنامه ریزی و زمان بندی سفر زائران اربعین بود که در نهایت باعث بسته شدن مرزها از 18 شهریور شد. مسئولان ستاد برگزاری مراسم اربعین به جد از زائران خواستند به سمت مرزهای عراق حرکت نکنند و برگردند.
با این حال مرزها به طور کامل بسته نشدند و آنهایی که خود را به مرز می‌رساندند می‌توانستند عبور کنند. البته با گذشت چند روز از شرایط نامناسب زائران، با برپایی موکب ها و افزایش وسایل حمل و نقل وضعیت تا حدی بهتر شد. به طوری که امروز فرمانده نیروی انتظامی از حالت عادی تردد زوار به عراق سخن گفت.
به گفته صادق حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت، تاکنون 48 نفر فوتی بر اثر مرگ طبیعی یا سانحه در عراق داشتیم که 70 درصد از فوتی ها مشمول بیمه نبودند و در سامانه سماح ثبت نام نکرده بودند.
پرداخت 300 میلیون غرامت فوت
افرادی که در این سامانه ثبت نام کنند. با پرداخت 18 هزار تومان بیمه می‌شوند و در صورت فوت یا نقص عضو می‌توانند 300 میلیون تومان غرامت بگیرند. 5 تا 50 میلیون تومان نیز برای خدمات پزشکی و جراحی دریافت می‌کنند.
حسینی همچنین از آمار 84 هزار نفری زائران گمشده خبر داده است. که کمک به پیدا کردن آنان از جمله اقدامات ستاد برگزاری مراسم اربعین است.
هلال احمر و وزارت بهداشت نیز با استقرار امدادگران و تکنسین های اورژانس برای کمک به زائران بدحال، انتقال آنان به مراکز درمانی و کمک های اولیه برای نجات آنها در این مراسم نقش پررنگی دارند و از انتقال 110 زائر به مراکز درمان داخل کشور، رسیدگی به بیش از 11 هزار زائر گرمازده و امدادرسانی به دهها هزار زائر تاکنون سخن گفته‌اند.
مراسم اربعین به نماد قدرت شیعه و عشق و ارادت شیعیان به سید و سالارشهیدان تبدیل شده است. هوا گرم، مسیرسخت و راه دور است. اما چون عشق حرم باشد سهل است بیابانها. برای همین است که تابلوهای جاده کربلا از پایتخت تهران پیداست. کربلا 1162 کیلومتر.
