13 فروردین همزمان با دوم آوریل روز جهانی آگاهی بخشی درباره اوتیسم است. اختلال اوتیسم یک اختلال رشد مغزی و ژنتیک است که به علل مختلف از جمله اختلالات ژنتیک، افزایش آلودگی های محیطی و استرس افزایش یافته است.
اوتیسم یک واژه یونانی است و افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، اوتیستیک یا درخودمانده نامیده می شوند. اوتیسم دارای طیف گسترده ای از خفیف تا شدید است و معمولا تا سن سه سالگی قابل تشخیص است، از جمله علایم این اختلال ناتوانی در صدادرآوردن، واکنش ندادن به صدا، ضعف در مهارتهای ارتباطی، وسواس در ردیف کردن اشیای شبیه هم و بازی ها، ناتوانی در لبخندزدن و رفتارهای افراطی یا تفریطی در دریافت های حسی مثل لمس، بویایی، مزه و صداست.
علت دقیق اختلال اوتیسم به درستی مشخص نیست اما عوامل ژنتیک و کروموزمومی و عوامل محیطی از جمله برخی آلاینده های محیطی از جمله عواملی که است که در بروز این اختلال از آن نام برده می شود و حتی برخی دانشمندان در حال بررسی عوامل عفونی مثل ویروس ها در بروز این اختلال هستند.
مهمترین مشکل افراد دچار اختلال اوتیسم، مشکل در برقراری ارتباط با دیگران است. اغلب این افراد در برقراری ارتباط کلامی و غیر کلامی با دیگران به میزان خفیف تا شدید مشکل دارند، در ارتباطات گفتاری دچار مشکل هستند و کمتر از دیگران درخواست کمک می کنند.
افراد دچار اختلال اوتیسم دچار نوعی اختلال در رشد مغزی هستند، رفتارهای تکراری مثل پریدن یا دست زدن در آنها دیده می شود. بسیاری از آنها دربرابر تغییر مقاومت می کنند و گاهی به یک شیء دلبستگی افراطی دارند.
مشکلات افراد اوتیسم در جامعه
ریشه اصلی مشکلات این افراد اختلال ارتباطی است که به انزوای آنها از جامعه منجر می شود و به همین علت اغلب این افراد در پیدا کردن شغل مشکل دارند. در موارد شدید این اختلال به ضعف و کم توانی ذهنی و حتی اسکیزوفرنی منجر می شود.
هنوز درمان مشخصی برای اختلال اوتیسم دردنیا پیدا نشده است اما تشخیص زودهنگام این اختلال و شروع به اقدامات توانبخشی و تقویت مهارتهای اجتماعی از طریق گفتاردرمانی، کار درمانی، موسیقی درمانی و در مواردی برخی داروهای ضد افسردگی و روان انگیز به بهبود وضعیت آنها کمک می کند.
آمار دقیقی از تعداد افراد مبتلا به اختلال اوتیسم در ایران نداریم. اما آمارهای جهانی نشان می دهد که از هر هزار نفر 6 نفر با این مشکل دست به گریبان هستند. شیوع آن در مردان حدود 4 برابر زنان است. برآورد می شود. بنابراین تعداد مبتلایان اوتیسم در ایران قطعا بیش از 200 هزار نفر است. جمعیتی که اغلب ناشناخته مانده اند و از خدمات خاصی برخوردار نیستند.
انزوا و در خودماندگی، افراد مبتلا به اختلال اوتیسم را از کودکی با بزرگسالی با مشکلات زیادی مواجه می کند. خانواده های دارای کودک اوتیسم مشکلات بسیار زیادی را تحمل می کنند. اغلب این کودکان در زمان مناسب شناسایی نمی شوند و از خدمات توانبخشی مناسب بی بهره هستند.
برنامه ریزی دستگاه های اجرایی برای اوتیسم
تحصیل این کودکان با مشکلات زیادی مواجه است. کودکانی که این مشکل آنان تشخیص داده نمی شود. با مشکلات زیادی در خانواده و محیط زندگی مواجه هستند. اغلب وضعیت آنها درک نمی شود. و مورد بدرفتاری قرار می گیرند. خانواده هایی که این مشکل کودکانشان تشخیص داده می شود. نیز علاوه بر هزینه های سنگین توانبخشی و درمان، با مشکلات زیادی برای تحصیل و مهارت آموزی فرزندانشان مواجه هستند. و در نهایت برای امرار معاش و پیدا کردن شغل مناسب دچار مشکلات جدی هستند.
برنامه ریزی برای شناسایی و توجه به نیازهای کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم. یک نیاز اجتماعی است. فعالیت بیمه ها در این زمینه باید گسترش یابد. و وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی. آموزش و پرورش و نهادهای فرهنگی باید برنامه های منسجم تری برای رسیدگی به نیازهای این افراد ارائه کنند.
